|
 Đang trực tuyến :
14 |
|
 Số lượt truy cập :
28260107 |
|
|
|
|
|
Bảo vệ đa dạng sinh học vì lợi ích của khí hậu toàn cầu
Thứ tư, 04-05-2022 | 08:17:09
|
|
Từ trước đến nay, các biện pháp bảo vệ khí hậu và đa dạng sinh học thường được phát triển song song. Tuy nhiên, điều này hiện được coi là lỗi thời vì nhiều cách tiếp cận có thể bảo vệ cả khí hậu và đa dạng sinh học. Với mục tiêu tại Hội nghị Đa dạng sinh học của Liên hợp quốc sắp tới, một nhóm các nhà khoa học quốc tế đã đánh giá vai trò của các mục tiêu đa dạng sinh học toàn cầu tiềm năng trong tương lai (Mục tiêu hành động sau năm 2020 đến năm 2030) đối với việc bảo vệ khí hậu và nhận thấy rằng khoảng 2/3 trong số các mục tiêu này cũng có thể giúp làm chậm biến đổi khí hậu.
Ruộng bậc thang của Philippines: Di sản Thế giới với những cánh đồng được tưới tiêu nhờ sự tồn tại của nguồn cung cấp nước liên tục từ những khu rừng phía trên. Trong khi khí mê-tan được thải ra thông qua canh tác lúa, sự đa dạng di truyền truyền thống của cây lúa vẫn được bảo tồn ở đây đồng thời có thể tạo cơ sở cho sự thích nghi sử dụng đất trong tương lai. Nó cũng bảo tồn khu rừng, được đặc trưng bởi sự đa dạng sinh học khổng lồ và tỷ lệ cao các loài động thực vật chỉ được tìm thấy ở đó. Đồng thời, biện pháp bảo vệ này góp phần vào quá trình cô lập carbon trong rừng. Nguồn: André Künzelmann/UFZ.
Khi cộng đồng toàn cầu dự kiến sẽ nhóm họp tại Hội nghị Đa dạng sinh học Liên hợp quốc tại Côn Minh, Trung Quốc vào mùa thu, cộng đồng này cũng phải thông qua các mục tiêu đa dạng sinh học thế hệ tiếp theo của Liên hợp quốc. Những mục tiêu này sau đó sẽ thay thế các Mục tiêu Aichi nhắm đến cho đến năm 2020 - và hầu như chưa đạt được. Cộng đồng hướng tới mục tiêu giảm thiểu các mối đe dọa tiềm năng đối với đa dạng sinh học, cải thiện đời sống của con người và thực hiện các công cụ và giải pháp để bảo tồn đa dạng sinh học.
Trong một nghiên cứu tổng quan về Thay đổi Sinh học toàn cầu, các tác giả đã đánh giá 21 mục tiêu đa dạng sinh học này có thể làm chậm biến đổi khí hậu ở mức độ nào. Điểm mấu chốt: 14 trong số 21 (tức là 2/3) trong số tất cả các mục tiêu đang đóng góp tích cực vào việc bảo vệ khí hậu. Tác giả chính, Tiến sĩ Yunne-Jai Shin thuộc Viện Nghiên cứu Quốc gia Pháp về Phát triển Bền vững cho biết: “Hóa ra các biện pháp bảo tồn ngăn chặn, làm chậm hoặc đảo ngược sự mất đa dạng sinh học có thể làm chậm rất nhiều biến đổi khí hậu do con người gây ra”.
Điều này áp dụng cho mục tiêu kết nối các khu vực được bảo vệ thông qua các hành lang hoặc các khu vực được bảo vệ xa hơn trên ít nhất 30% bề mặt trái đất. Nhà nghiên cứu đa dạng sinh học và đồng tác giả nghiên cứu, Giáo sư Josef Settele cho biết: “Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy việc tạo ra các khu bảo tồn mới và quản lý đầy đủ các khu hiện có trên đất liền và trên biển giúp giảm thiểu biến đổi khí hậu thông qua thu giữ và lưu trữ carbon”. Ví dụ, người ta ước tính rằng tất cả các khu bảo tồn trên cạn trên toàn cầu hiện đang lưu giữ 12-16% tổng trữ lượng carbon toàn cầu. Và, ngay cả khi kiến thức còn hạn chế, các hệ sinh thái biển sâu cũng có thể chứa các trữ lượng carbon quan trọng dưới đáy biển (ví dụ trên các đảo xa, núi biển sâu, thềm lục địa Bắc Cực và Nam Cực). Tuy nhiên, mục tiêu 30% vẫn còn lâu mới đạt được. Theo số liệu hiện tại của Liên hợp quốc từ năm 2021, tỷ lệ bao phủ của các khu bảo tồn trên đất liền là 15,7% và trên biển là 7,7%.
Nhưng khí hậu cũng được hưởng lợi từ một số mục tiêu đa dạng sinh học toàn cầu mới được xây dựng. Ví dụ, một mục tiêu là khôi phục ít nhất 20% hệ sinh thái bị suy thoái (ví dụ rừng nhiệt đới và cận nhiệt đới) hoặc các sinh cảnh ven biển (ví dụ: rạn san hô, thảm cỏ biển và rừng ngập mặn). Theo nghiên cứu, lượng carbon thu giữ trên toàn cầu ở các hệ thống ven biển thấp hơn đáng kể so với các khu rừng trên cạn vì kích thước nhỏ hơn của chúng. Tuy nhiên, lượng carbon thu được trên một đơn vị diện tích thảm thực vật ven biển cao hơn đáng kể. Việc tính đến đa dạng sinh học trong các luật, chỉ thị và quy trình lập kế hoạch không gian cũng giúp bảo vệ khí hậu vì nó ngăn cản việc chặt phá rừng, vốn là một bể chứa CO2 quan trọng. Các mục tiêu tích cực khác đối với cả đa dạng sinh học và bảo vệ khí hậu bao gồm việc mở rộng cơ sở hạ tầng xanh và xanh dương ở các thành phố (ví dụ: công viên, mái nhà xanh và hồ nước) hoặc các hoạt động quan hệ công chúng tốt hơn để khuyến khích công chúng xử lý rác thải theo cách bền vững hơn.
Các tác giả đã biên soạn 12 nghiên cứu điển hình để minh họa cách thức thực hiện các mục tiêu đa dạng sinh học này trong thực tế (ví dụ: bảo tồn các vùng đất than bùn châu Phi, bảo vệ các loài động vật lớn ở Nam Đại Dương, hoặc bảo tồn các khu rừng ngập mặn lớn nhất trên trái đất, Công viên quốc gia Sundarbans (Ấn Độ) trên biên giới giữa Ấn Độ và Bangladesh). Tuy nhiên, cũng có thể có những mục tiêu mâu thuẫn giữa bảo vệ khí hậu và đa dạng sinh học. Ở Trung Âu, việc bảo tồn cảnh quan văn hóa là một ví dụ cho thấy không phải mọi thứ đều có thể dễ dàng dung hòa. Một mặt, việc bắt chước các hệ thống sử dụng đất truyền thống thay vì tăng cường hoặc thậm chí từ bỏ việc sử dụng đất có những lợi thế rõ ràng cho việc bảo tồn đa dạng sinh học. Nhà nghiên cứu Josef Settele của UFZ cho biết: “Các hệ thống này làm giảm nguy cơ tuyệt chủng của các loài quý hiếm và các giống thích nghi khá tốt với hình thức sử dụng rộng rãi trong nông nghiệp và thúc đẩy việc bảo tồn sự đa dạng cao của các loài thụ phấn và thiên địch của sâu bệnh”.
Mặt khác, có những xung đột vì một số biện pháp trên thực tế là có hại cho khí hậu. Ông Settele nói: “Bởi vì phần lớn đất được sử dụng cho nông nghiệp, tỷ lệ rừng không cao và lượng carbon được lưu trữ ít hơn. Ngoài ra, việc chăn nuôi gia súc, cừu, và bò thải ra khí mêtan, có hại cho khí hậu. Có một sự đồng thuận rằng chúng ta phải ngăn chặn biến đổi khí hậu - nhưng điều này không được gây thiệt hại cho tự nhiên. Do đó, chúng ta cần phải tìm ra các phương pháp để làm chậm biến đổi khí hậu và thực hiện các biện pháp thích ứng mà không làm mất đa dạng sinh học. Điều này thường chỉ có thể thực hiện được thông qua các thỏa hiệp”.
Do đó, sẽ là tích cực nếu nhiều mục tiêu đa dạng sinh học toàn cầu mới của Công ước Liên hợp quốc về Đa dạng sinh học được thực hiện. Giáo sư Hans-Otto Pörtner, đồng tác giả và nhà nghiên cứu khí hậu tại Viện Alfred Wegener, Trung tâm Nghiên cứu Biển và Địa cực Helmholtz (AWI), cho biết thêm: “Vấn đề khí hậu hiện đã được hiểu rõ. Tuy nhiên, vấn đề đa dạng sinh học được xử lý trong sự tách biệt hoàn toàn - ngay cả khi đề cập đến các giải pháp khả thi. Cũng có rủi ro là thiên nhiên được coi là phương tiện giải quyết vấn đề khí hậu; điều này khá nan giải. Khả năng của các hệ sinh thái trong việc làm chậm biến đổi khí hậu được đánh giá quá cao và biến đổi khí hậu làm hỏng năng lực này. Tuy nhiên, con người tin rằng thiên nhiên có khả năng khắc phục khủng hoảng khí hậu và cho phép chúng ta tiếp tục hoặc kéo dài việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Pörtner nói thêm: “Nhưng ngược lại, chỉ khi chúng ta thành công trong việc giảm đáng kể lượng khí thải từ nhiên liệu hóa thạch mới có thể giúp chúng ta ổn định khí hậu”.
Nguyễn Minh Thu - Mard, theo Sciencedaily.
|
Trở lại
In
Số lần xem: 86
|
|
[ Tin tức liên quan ]___________________________________________________
|
.jpg "Bảo vệ đa dạng sinh học vì lợi ích của khí hậu toàn cầu")
