TS. Trần Công Khanh

Thời tiết cuối năm 2016, đầu năm 2017 có nhiều biến đổi cực đoan (mưa trái mùa) không theo quy luật, đặc biệt là đợt mưa trên diện rộng kéo dài từ ngày 02 - 04/02 và ngày 21/02/2017 đã làm sâu bệnh hại điều phát sinh, phát triển nhanh. Đặc biệt là Bọ xít muỗi (Helopeltis theivora Waterh. và H. antonii Sign) đã thành dịch và gây hại nghiêm trọng đến khả năng đậu quả và năng suất điều niên vụ 2016/ 2017 tại các tỉnh miền Đông Nam bộ và Tây Nguyên.

Qua việc kiểm tra đánh giá mức độ thiệt hại do thời tiết và sâu bệnh hại điều của Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển cây Điều từ đầu tháng 2/2017 đến nay tại các tỉnh: trồng điều trọng điểm, được ghi nhận: Đợt ra hoa thứ nhất (cuối tháng 1, đầu tháng 2/2017) chiếm khoảng 25% lượng hoa cả vụ, trong đó đã bị bị khô hoa, rụng quả khoảng 50%, một số vườn không ứng xử kịp thời đã bị thiệt hại nặng từ 50 – 70%, có nhiều vườn thiệt hại 100% hoa và quả.

Từ sau đợt mưa đến nay, các vườn điều đang tiếp tục ra hoa đợt 2 (đợt hoa này chiếm khoảng 50% số hoa cả vụ), thời tiết hiện tại có nắng tốt, điều ra hoa tập trung và có khả năng đậu quả tốt. Tuy nhiên vẫn có vài ngày thời tiết âm u. Theo dự báo khí tượng thủy văn, trong thời gian tới rất có khả năng có mưa ở các tỉnh phía Nam khiến cho Bọ xít muỗi và bệnh Thán thư (Gloeosporium sp. và Colletotrichum gloeosporioides) phát sinh và phát triển gây hại chồi non và hoa điều. Ngoài ra một số vườn điều của huyện Bù Gia Mập – Bình Phước có hiện tượng bị sâu róm đỏ gây hại nặng.

Để hạn chế thấp nhất điều kiện ngoại cảnh làm giảm năng suất điều, Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển cây Điều kính đề nghị Sở Nông nghiệp và PTNT các tỉnh trồng điều chỉ đạo và hướng dẫn bà con nông dân thường xuyên thăm vườn, kịp thời phát hiện Bọ xít muỗi là loài gây hại nguy hiểm nhất đối với cây điều, sâu Róm đỏ và bệnh Thán thư để phòng trừ.

Bọ xít muỗi có thể biến thành dịch và tàn phá nặng nề, làm cây bị khô ngọn, cành non, khô hoa, rụng trái non đồng loạt, các vườn điều nếu gặp dịch bọ xít muỗi có thể bị thiệt hại năng suất hoàn toàn. Bọ xít muỗi trưởng thành có màu nâu đỏ, đầu đen, ngực đỏ, bụng màu đen trắng. Cả con non và con trưởng thành đều gây hại trên lá, chồi non, hoa trái và hạt non. Bọ xít muỗi thường chích hút nhựa vào trước 9 giờ và sau 16 giờ.

- Đối với Bọ xít muỗi, sâu róm đỏ và côn trùng gây hại điều: Dùng thuốc trừ sâu Sherpa, Decis, Bitox, Confidor hoặc thuốc có tính nội hấp mạnh như Bitox, Oncol, Marshell.

- Đối bệnh thán thư, dùng thuốc trừ bệnh: Carbendamicin, Bordeaux 1%, COC 85, Champion, Benlat-c, Ridomil, Bavistin.

- Ngoài ra, có thể phun kết hợp thuốc trừ sâu bệnh với chất kích thích sinh trưởng như Atonix, Dekamon, HQ101, Flower, với phân bón lá như Multipholiate, KNO3, Yogen, Nutra để giúp điều đậu quả tốt hơn.

Lưu ý:

1. Phun thuốc liên tục 2 – 3 lần cách nhau 2 – 3 ngày để diệt sạch sâu non và mầm bệnh, liều dùng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
2. Bọ xít muỗi chích hút chồi hoa, lá và quả non làm khô lá và hoa. Hiện nay một số bà con nông dân bị nhầm là bệnh thán thư nên dùng thuốc phòng trừ bệnh gây lãng phí và không hiệu quả.