Cú đảo chiều cắt đứt hướng tăng giá vào cuối tuần trước trên sàn kỳ hạn robusta ở London, đã làm không ít người "chưng hửng" và có phần hoang mang vì chưa rõ thị trường cà phê trong nước đi theo chiều nào. Tuy nhiên, thông tin về đợt "rét đậm rét hại" phá hoại một phần sản lượng cà phê Brazil mùa tới có thể cứu giá cà phê nay mai.

Giá kỳ hạn với cú đảo hướng đi xuống

Cú giảm giá trên sàn giao dịch trong ngày 5-7 đã đưa giá cà phê robusta từ đỉnh 1.493 đô la Mỹ/tấn xuống đáy 1.438 đô la/tấn và đóng cửa dừng ở mức 1.444 đô la mỗi tấn. Đấy cũng là ngày có biên độ dao động giữa mức cao và thấp mạnh nhất với 55 đô la tính từ nửa tháng trở lại đây.

Diễn biến giá cà phê London. Nguồn: barchart.com

So với đầu năm, giá kỳ hạn vẫn còn giao dịch chung quanh mức 1.600 đô la/tấn, thì vào đầu tháng 5 đã có lúc chỉ còn 1.267 đô la. Nhưng cũng từ đó, thị trường được nâng dần với biên độ dao động từng phiên rất lớn theo hướng lên. Tuy nhiên, phiên cuối tuần trước, sàn kỳ hạn robusta lại chứng kiến một cú đảo hướng xuống khá mạnh, gây không ít bất ngờ cho giới kinh doanh xuất khẩu.

Dù vậy, thị trường cà phê trong nước vẫn đứng rất vững ở mức 34-35 triệu đồng mỗi tấn. Mức này vẫn cao hơn giá đầu năm từ 1-2 triệu đồng mỗi tấn dù bấy giờ thị trường kỳ hạn ở mức cao hơn nhiều.

Giá cà phê nội địa cao, vì sao?

Thị trường trong nước phản ánh đúng phần nào tình hình cung - cầu cà phê robusta trong nước.

Theo Tổng cục Thống kê, xuất khẩu cà phê nước ta trong nửa đầu năm 2019 chỉ đạt 928.000 tấn, giảm gần 11% nhưng giá trị xuất khẩu giảm đến 21,1% tương đương khoảng 1,58 tỉ đô la Mỹ so với cùng kỳ năm ngoái .

Trước đây, nhiều người nghi ngờ sản lượng cà phê Việt Nam vẫn rất lớn, như Bộ Nông nghiệp Mỹ đã từng ước đoán Việt Nam có thể đạt trên 30 triệu bao (khoảng 1,8 triệu tấn). Tuy nhiên trong 4-5 tháng liền, khối lượng xuất khẩu của Việt Nam giảm liên tục.

Dù chưa có con số thống kê chính thức, phải công nhận rằng do giá cà phê thế giới giảm mạnh từ đều năm 2017 đến nay một diện tích rất lớn cà phê đã được nông dân chuyển đổi qua trồng các loại cây khác có lợi hơn như chanh dây, sầu riêng, mít, bơ… Đó là chưa kể khi có một thời giá hồ tiêu tăng mạnh trên 100 triệu đồng mỗi tấn, nhiều nông dân đã mạnh dạn phá bỏ đáng kể nhiều vườn cà phê.

Như vậy, giá cà phê nội địa đã "thoát ly" thị trường kỳ hạn nên mới thấy khi giá London cao thì giá nội địa thấp, còn hiện nay giá kỳ hạn London thấp hơn so với đầu năm nhưng giá thị trường trong nước lại cao hơn.

Sương giá (sương muối) tại Brazil?

Bản dự báo rét đậm rét hại tại các vùng cà phê Brazil ngày 8-7. Nguồn: http://sma.fundacaoabc.org (điểm màu đỏ là nơi có khả năng xảy ra sương giá, màu xanh lá cây là nơi ít có khả năng, màu xanh dương là vùng có điều kiện tối thiểu để có sương giá).

Cú đảo chiều đi xuống trên sàn kỳ hạn London có thể bẻ ngược lên lại khi nguồn tin từ Brazil cho hay một số nơi ở các vùng trồng cà phê trọng điểm của nước này bị rét đậm rét hại huỷ hoại.

Cuối tuần qua, trong lúc thị trường nghỉ giao dịch, một bản tin từ Revista Cafeicultura (Brazil) báo rằng rét đậm rét hại đang phá hoại sản lượng cà phê xảy ra tại vùng phía Nam bang Minas và gần Sao Paolo, là những vùng trồng arabica lớn nhất Brazil. Bản tin nói rằng rét hại đã làm "cháy" nhiều vườn cà phê và khả năng sương giá tại một số vùng còn kéo dài ít nhất đến hết ngày thứ ba 9-7.

Tin rét đậm rét hại tại vùng cà phê của nước sản xuất cà phê số 1 thế giới có thể tạo nên những đợt sóng tăng giá mạnh trên 2 sàn cà phê, không chỉ xuất phát từ yếu tố cung cầu mà còn do các quỹ đầu tư phải quay đầu mua lại những hợp đồng đã bán khống trên sàn.

Báo cáo quyết toán vị thế kinh doanh của giới đầu tư tài chính trên hai sàn cà phê arabica New York và robusta London tính đến ngày kết sổ cuối cùng 2-8 cho biết giới đầu tư hoàn toàn đang ở vị thế dư bán với 35.576 hợp đồng tức hơn 606.000 tấn trên sàn arabica, trong khi đó trên sàn robusta họ đang dư bán 27.413 hợp đồng (10 tấn = 1 hợp đồng).

Nếu dự báo thời tiết của các nguồn tin từ Brazil là chính xác, cú đảo chiều giá trên 2 sàn kỳ hạn cà phê cuối tuần trước là một sai lầm của giới đầu tư tài chính trên thị trường. Vì sao? Họ phải mua lại để khỏi bị thua lỗ khi đã bán giá thấp.

Những nơi bị (hay có khả năng bị) sương giá tại Brazil là các vùng trồng arabica. Đối với robusta, đây cũng là dịp giúp giá tăng nhưng có thể chỉ trong chừng mực nào đó chứ không mạnh bằng arabica.

Đối với cà phê robusta, dù chưa đánh giá được thiệt hại, thị trường xuất khẩu robusta trong những tháng ngày tới hứa hẹn sẽ nhộn nhịp và giới kinh doanh tin tưởng giá bán sẽ khá hơn hiện nay.

Nguyễn Quang Bình - TBKTSG.