I. Thị trường thế giới

1. Diễn biến giá:

Thị trường cà phê thế giới biến động tăng trong 2 tuần đầu tháng 11, tuy nhiên lại giảm mạnh trong giai đoạn cuối tháng. So với cuối tháng 10, giá cà phê Robusta kỳ hạn giao tháng 11 giảm 77 USD/tấn xuống mức 1.539 USD/tấn.

Trong 2 tuần đầu của tháng 11, giá cà phê Robusta kỳ hạn giao tháng 11 tăng do tình trạng khô hạn đang tiếp diễn ở Minas Gerais, khu vực trồng cà phê lớn nhất của Brazil. Tình hình khô hạn tại Brazil ngày càng nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng mạnh đến vụ mùa cà phê của nước này. Nguồn cung cà phê thế giới đang bị đe dọa bởi hiện tượng El Nino được dự báo mạnh nhất nhiều thập kỷ qua. Tuy nhiên, giá đã giảm mạnh vào giai đoạn cuối tháng do lực bán ra tăng mạnh.

2. Sản xuất:

Trong báo cáo tháng 10, Tổ chức Cà phê Thế giới (ICO) đã nâng sản lượng cà phê niên vụ 2014/15 lên 143,3 triệu bao từ 141,7 triệu bao dự đoán trước đó, chủ yếu do sản lượng cà phê của Colombia tăng. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng nên cộng thêm 4-5 triệu bao vào con số dự đoán của Tổ chức này. Do vậy, với mức tiêu thụ cà phê toàn cầu gần 150 triệu bao, lượng thiếu hụt từ vụ trước không đáng kể và được bù đắp bằng lượng lớn cà phê lưu kho.

Trong Hội thảo Sintercafe thường niên tại Costa Rica, Tổ chức Olam International đã đưa ra dự báo sản lượng cà phê của Brazil niên vụ 2015/16 đạt 60-62 triệu bao, đồng thời cũng lưu ý rằng nhu cầu tiêu thụ toàn cầu cũng tăng, do vậy, sẽ không gây ra tình trạng thừa cung toàn cầu. Khác với dự đoán của Olam, Ngân hàng Rabobank lại dự đoán sản lượng cà phê Brazil niên vụ 2015/16 chỉ đạt 58 triệu bao, nhưng vẫn đóng góp vào tình trạng thừa cung toàn cầu trong niên vụ 2016/17 khoảng 3,7 triệu bao. Dự đoán này trái ngược với đánh giá cho rằng thị trường toàn cầu niên vụ tháng 10/2015 – tháng 9/2016 sẽ thiếu hụt 2,7 triệu bao.

Theo số liệu được công bố trong một báo cáo của Bộ Nông nghiệp Mỹ, sản lượng cà phê của Ấn Độ niên vụ 2015/16 ước đạt 5,3 triệu bao (loại 60kg). Tuy nhiên theo dự kiến, lượng cà phê xuất khẩu chỉ ở mức 5 triệu bao (loại 60kg) nên tồn trữ còn nhiều và giá được duy trì ở mức thấp. Thị phần cà phê hòa tan trong tiêu dùng nội địa có cải thiện nhưng tổng tiêu thụ cà phê không thay đổi.

Ủy ban cà phê Ấn Độ đã công bố sản lượng cà phê kết thúc niên vụ 2014/15 của nước này ước đạt 5,4 triệu bao (loại 60kg).

Sản lượng cà phê Ấn Độ sẽ không đạt kỷ lục như dự đoán nhưng điều này cũng không thể ngăn được lượng cà phê tồn trữ lên cao nhất từ trước đến nay, Bộ Nông nghiệp Mỹ cho biết. Tuy Ủy ban Cà phê Ấn Độ dự đoán sản lượng cà phê của nước này niên vụ 2015-2016 đạt 5,9 triệu bao, song có số này có thể sẽ phải điều chỉnh giảm đôi chút vào tháng tới.

Trong khi đó, Văn phòng Nông nghiệp thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) tại New Delhi dự đoán sản lượng cà phê của Ấn Độ niên vụ 2015-2016 chỉ đạt 5,3 triệu bao, giảm so với kỷ lục 5,4 triệu bao vụ trước theo số liệu của Ủy ban Cà phê Ấn Độ. Tuy nhiên, USDA dự đoán lượng cà phê tồn trữ của Ấn Độ niên vụ 2015-2016 sẽ đạt 2,78 triệu bao, tăng 90.000 bao so với năm trước.

Saimi Saleh, Phó Chủ tịch Hiệp hội các nhà Công nghiệp và Xuất khẩu Cà phê Indonesia (AEKI), cho biết sản lượng cà phê nước này có thể giảm xuống 5,8 – 6 triệu bao 60 kg trong năm 2016 từ 6,7 triệu bao trong năm 2015, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của El Nino.

3. Xuất nhập khẩu:

Brazil – nhà sản xuất và xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới, đã xuất khẩu được 29,8 triệu bao cà phê trong 10 tháng đầu năm 2015, giảm 0,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo Hiệp hội xuất khẩu cà phê Brazil (CeCafe), doanh thu từ xuất khẩu cà phê của nước này đã giảm 4,4% xuống 5,08 tỷ USD do giá cà phê bị sụt giảm. Bất chấp sự thiếu hụt trong 10 tháng đầu năm này, CeCafe vẫn kỳ vọng xuất khẩu cà phê trong cả năm 2015 sẽ vượt qua mức 36 triệu bao, trùng với lượng xuất khẩu đạt được trong năm trước. Xuất khẩu cà phê năm 2015 của Brazil ước đạt 36,2 triệu bao, thu về 6,35 tỷ USD. Mỹ vẫn là thị trường nhập khẩu cà phê chủ yếu của Brazil, với lượng nhập khẩu 6,3 triệu bao trong 10 tháng đầu năm, tăng 21%, theo sau là Đức với lượng nhập khẩu tăng 18%.

Trong tháng 10/2015, xuất khẩu cà phê robusta từ đảo Sumatra, khu vực trồng cà phê chính của Indonesia, đã giảm 4,3% xuống còn 26.155,9 bao so với cùng tháng năm trước. Indonesia, nước sản xuất cà phê robusta lớn thứ 3 thế giới đã xuất khẩu được 27.334,61 tấn cà phê robusta trong tháng 10/2014 và 28.969,23 tấn trong tháng 9/2014.

Xuất khẩu tháng 10/2015 của Honduras đạt 21.315 bao, tăng 2,5% so với cùng kỳ năm trước. Có dự báo cho rằng sản lượng cà phê arabica của nước này sẽ tăng 9% đạt 5,52 triệu bao năm 2016. Cùng thời điểm, Costa Rica đạt 20.234 bao, giảm 29,3% so cùng kỳ cách đấy 1 năm. Trong niên vụ hiện tại, sản lượng cà phê arabica nước này bị đồn đoán không đạt như dự tính.

Viện cà phê quốc gia ICAFE của Costa Rica cho biết, cũng trong tháng 10, tháng đầu tiên của niên vụ mới, xuất khẩu cà phê của nước này lại giảm 29,3%, chỉ đạt 20.234 bao (loại 60kg) so với mức 28.615 bao xuất cùng tháng vụ trước. Trong niên vụ trước, xuất khẩu cà phê của Costa Rica cũng đã giảm gần 7%.

II. Thị trường trong nước

1. Diễn biến giá:

Thị trường cà phê trong nước biến động giảm trong tháng 11 cùng với xu hướng thị trường cà phê thế giới. So với cuối tháng 10, giá cà phê vối nhân xô các tỉnh Tây Nguyên ngày 23/11 giảm 400 đ/kg xuống mức 34.600 – 35.000 đ/kg. Ngay từ đầu năm giá cà phê nhân còn ở mức từ 40.000 – 41.000 đ/kg sau đó càng về cuối vụ, giá cà phê nhân càng giảm xuống sâu nên các doanh nghiệp, nông hộ càng găm hàng, khiến lượng cà phê cũ tồn dư khá lớn. Trong khi đó, tốc độ thu hoạch cà phê sẽ tăng mạnh vào tháng 12 làm tăng đáng kể lượng cà phê vụ mới đưa về các kho chứa cà phê tại TP. Hồ Chí Minh. Điều này dự kiến làm tăng áp lực bán ra trên thị trường nội địa vào cuối tháng 12.

Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam khuyến cáo các doanh nghiệp, nông hộ sản xuất kinh doanh cà phê , nhất là ở các tỉnh Tây Nguyên, vùng sản xuất cà phê trọng điểm của cả nước không nên trộn lẫn cà phê nhân của niên vụ trước với niên vụ này để xuất bán, dễ làm ảnh hưởng đến chất lượng, thương hiệu cà phê của Việt Nam và của vùng Tây Nguyên.

2. Sản xuất:

Sản lượng cà phê Tây Nguyên năm nay tiếp tục giảm mạnh. Đây là niên vụ thứ 3 liên tiếp cây cà phê bị mất mùa.

Theo dự báo của Hiệp hội cà phê ca cao Việt Nam (Vicofa), niên vụ 2015 – 2016, sản lượng cà phê cả nước ước giảm 20% so với niên vụ 2014 – 2015. Tại Đăk Lăk, theo dự báo của ngành nông nghiệp tỉnh, sản lượng niên vụ 2015 – 2016 cũng giảm khoảng 15 – 20% so với niên vụ trước.

Theo thống kê của Sở NN – PTNT Đăk Lăk, mùa khô năm nay có trên 40.000 ha cà phê trên địa bàn tỉnh bị ảnh hưởng bởi hạn hán, tập trung tại các huyện trọng điểm cà phê Krông Pắc, Ea H’leo, Krông Năng, Buôn Hồ, Cư M’gar… Ở Tây Nguyên thời tiết lạnh về đêm khiến cà phê bị rụng lá, hoa không nở hết, cộng với thời tiết ít mưa, lượng nước tưới không bảo đảm đủ 3 đợt, do vậy đã ảnh hướng đến tỷ lệ đậu quả. Không chỉ vậy, hiện nay phần lớn diện tích cà phê của tỉnh đã và đang bước vào thời “lão hóa” nên sản lượng, năng suất quả có dấu hiệu giảm dần theo từng niên vụ. Trong khi đó, giá hồ tiêu đang tăng cao khiến bà con nông dân tại đây từng bước chặt bỏ cà phê để trồng hồ tiêu. Do vậy, sản lượng cà phê ở Đăk Lăk nói riêng và Tây Nguyên nói chung tiếp tục giảm.

Theo Nghenong.