Cần có các mô hình bảo tồn mới trước biến đổi khí hậu
Thứ bảy, 24-10-2015 | 06:55:23
|
Một loài cây đang có nguy cơ tuyệt chủng ở Alaska có thể sử dụng làm mô hình cho việc tích hợp các phương pháp nghiên cứu sinh thái và xã hội, nhằm bảo vệ các loài dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu và các hoạt động của con người.
Trong một nghiên cứu mới do Trường Đại học Stanford đứng đầu, các nhà khoa học đã đánh giá sức khỏe của tuyết tùng vàng, một cây có giá trị về mặt văn hóa và thương mại đang bị chết dần do sự thay đổi khí hậu gây ra và được tìm thấy trên khắp bờ biển Alaska. Trong một thời đại mà biến đổi khí hậu đã len lách đến mọi ngõ ngách của thế giới, thì phương pháp để dành đất để bảo vệ đa dạng sinh học theo kiểu truyền thống không còn đủ hiệu quả để bảo vệ các loài, theo Lauren Oakes, một nhà nghiên cứu tại Đại học Stanford, cho hay. "Rất nhiều loại quy hoạch bảo tồn như vậy đã được dự định", Oakes cho biết. “Tuy nhiên, do tác động của biến đổi khí hậu ngày càng trở nên rõ ràng trên toàn thế giới, nên các nhà quản lý tài nguyên đang bắt đầu nhận ra rằng cần có các chiến lược "quản lý thích ứng", trong đó đưa vào xem xét biến đổi khí hậu ảnh hưởng ra sao đến loài trong hiện tại và trong tương lai. Tương tự như vậy, bởi vì tác động của biến đổi khí hậu sẽ khác nhau giữa các vùng, nên các can thiệp quản lý mới phải xem xét không chỉ các luật, chính sách và các quy định địa phương, mà còn phải xem xét kiến thức của người dân địa phương về tác động biến đổi khí hậu cũng như nhận thức của họ về chiến lược quản lý mới. Đối với cây tuyết tùng vàng, chiến lược mới có thể bao gồm hỗ trợ di chuyển loài đến những nơi mà có khả năng sống sót cao hơn hoặc ít bị ảnh hưởng hơn từ việc sử dụng trực tiếp như thu hoạch. Và để làm được như vậy cần phải có phương pháp xã hội-sinh thái đa ngành, theo trưởng nhóm nghiên cứu, Eric Lambin, giáo sư tại Đại học Stanford. "Tác động của biến đổi khí hậu đối với các hệ sinh thái không chỉ là một vấn đề sinh lý học. Rất nhiều người phụ thuộc vào các hệ sinh thái này cũng như các dịch vụ mà chúng cung cấp", Lambin cho biết. "Hơn nữa, do sự phân bố địa lý của các loài đang dịch chuyển do biến đổi khí hậu, nên các khu vực mới mà hiện nay đang được con người sử dụng sẽ cần phải được quản lý để bảo tồn đa dạng sinh học. Bất kỳ giải pháp quản lý khả thi nào cũng cần phải tích hợp các khía cạnh sinh thái và xã hội của thách thức này". Đo sức khỏe của cây tuyết tùng vàng Các nhà khoa học đã sử dụng khảo sát trên không để lập bản đồ phân bố của cây tuyết tùng vàng trong Khu Bảo tồn và Công viện quốc gia Vịnh Glacier thuộc Alaska (GLBA) và thu thập dữ liệu về sức khỏe và điều kiện môi trường của cây từ 18 lô được lựa chọn ngẫu nhiên bên trong công viên và ngay phía nam của công viên trên các vùng đất hoang dã. "Một số lô thật sự rất khó đến", Oakes cho biết. "Chúng tôi đi lại bằng thuyền kayak ở khu vực bờ biển phía ngoài, và đi bộ mỗi ngày qua các khu rừng dày đặc để đến được các khu vực trên. Chúng tôi thức dậy lúc 6 giờ sáng và và phải đến 11 giờ trưa chúng tôi mới đến được đó và mới thực sự bắt đầu công việc đo cây". Khảo sát thực địa cho thấy rằng, cây tuyết tùng vàng bên trong GLBA tương đối khỏe mạnh và không bị áp lực so với cây bên ngoài công viên, về phía nam. Kết quả cũng cho thấy tỷ lệ tán lá bị hóa nâu giảm xuống ở các cây trong khu vực bên ngoài công viên, một việc cho thấy các dấu hiệu ban đầu của bệnh chết mầm đang tiến về phía công viên. Ngoài ra, mô hình cũng cho thấy, bệnh chết mầm dự kiến sẽ xảy ra bên trong GLBA trong tương lai. Do khu vực ấm lên, độ che phủ tuyết giảm xuống, nên rễ cây dễ bị tổn thương trong các đợt mùa xuân lạnh giá bất ngờ. Liên kết các ngành với nhau Ngoài việc thu thập dữ liệu về cây với một nhóm trợ lý nghiên cứu, Oakes cũng tiến hành phỏng vấn 45 người dân địa phương và các nhà quản lý đất đai để hiểu rõ hơn nhận thức của họ về biến đổi khí hậu đã khiến cho cây tuyết tùng vàng bị bệnh chết mầm non ra sao; cũng như để biết được họ có cho rằng con người nên can thiệp để bảo vệ các loài trong GLBA hay không; và nếu có thì những biện pháp can thiệp nào nên dùng. Một kết quả bất ngờ và thú vị của cuộc phỏng vấn là những người tham gia mà xem khu bảo tồn là "tách biệt" với con người thì thường bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ đối với việc can thiệp bên trong các khu bảo tồn, như GLBA. Ngược lại, những người xem con người là "một phần của" khu bảo tồn thì cho rằng nên có sự can thiệp. Những người này có xu hướng ủng hộ các kiểu can thiệp mới, bởi vì họ tin rằng con người vồn là một phần trong hệ thống và con người có được nhiều giá trị vô hình, như giá trị tinh thần hay giải trí, từ cây. Ngược lại, những người xem khu bảo tồn là "tự nhiên" và tách biệt với con người thì có nhiều khả năng phản đối sự can thiệp ở những khu vực được bảo vệ. Lambin cho biết ông không ngạc nhiên khi thấy kết quả này do sự lựa chọn của người dân xuất phát từ các suy nghĩ về giá trị của họ. "Chúng ta thường nghĩ về một tổ chức và nhiệm vụ của tổ chức đó, nhưng quên mất đi rằng, quyết định hàng ngày được thực hiện bởi những người có một hệ thống giá trị riêng của bản thân cũng như nhận thức về rủi ro của riêng họ". Nicole Ardoin, phó giáo sư Trường Đại học Stanford, cho rằng, những hiểu biết mới này có thể sử dụng làm thông tin để đưa ra quyết định khi nào, ở đâu, và làm thế nào để thích ứng các phương pháp bảo tồn trong một khí hậu đang biến đổi. Nhóm nghiên cứu tin rằng cách tiếp cận liên ngành của họ có thể áp dụng cho các hệ sinh thái và các loài khác nhạy cảm với khí hậu, từ rừng gỗ đỏ ở California cho đến các loài động vật ăn cỏ hoang dã ở thảo nguyên Châu Phi, và đặc biệt là những hệ sinh thái đang được bao quanh bởi các hoạt động của con người. "Trong một hành tinh do con người thống trị, thì các nghiên cứu như vậy nên trở thành tiêu chuẩn do con người là một phần của các hệ thống này", Lambin nhận xét. Thanh Vân - Dostdongnai, theo ScienceDaily. |
Trở lại In Số lần xem: 1051 |
[ Tin tức liên quan ]___________________________________________________
|