Chào mừng Quý độc giả đến với trang thông tin điện tử của Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam

Tin nổi bật
Thành tích

Huân chương Ðộc lập

- Hạng 1 - Hạng 2 - Hạng 3

Huân chương Lao động

- Hạng 1 - Hạng 2 - Hạng 3

Giải thưởng Nhà nước

- Nghiên cứu dinh dưởng và thức ăn gia súc (2005)

- Nghiên cứu chọn tạo và phát triển giống lúa mới cho xuất khẩu và tiêu dùng nội địa (2005)

Giải thưởng VIFOTEC

- Giống ngô lai đơn V2002 (2003)

- Kỹ thuật ghép cà chua chống bệnh héo rũ vi khuẩn (2005)

- Giống Sắn KM 140 (2010)

 

Trung tâm
Liên kết website
lịch việt
Thư viện ảnh
Video
Thiết lập chuỗi giá trị nông sản thông minh và an toàn tại Việt Nam Cà chua bi

Thống kê truy cập
 Đang trực tuyến :  29
 Số lượt truy cập :  36840244
ĐBSCL: Không có độ trễ giữa hạn khí tượng và hạn thủy văn trong 12 tháng
Thứ tư, 01-01-2025 | 07:11:13

Nếu rơi vào cảnh hụt lượng mưa so với trung bình nhiều năm thì người dân ĐBSCL sẽ phải đối diện với nguy cơ hạn thủy văn ngay lập tức, bất chấp việc đồng bằng này có cả một hệ thống sông dày đặc, theo một nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Natural Hazards.

 

Đợt hạn hán năm 2021 ở ĐBSCL. Ảnh: TTXVN.

 

Là sông dài thứ 12 thế giới, sông Cửu Long đóng vai trò huyết mạch sống còn với hàng triệu người ở Đông Nam Á. Ở hạ nguồn, nó tạo ra ĐBSCL, đồng bằng lớn thứ ba thế giới với 21 triệu dân và tạo ra nguồn lúa gạo, hoa trái quan trọng của Việt Nam. Tuy nhiên, ĐBSCL ngày càng chịu nhiều sức ép lớn, không chỉ do tác động của biến đổi khí hậu và các hiện tượng thời tiết cực đoan, mà còn nhu cầu nước ngọt cho sản xuất và sinh hoạt. Sau nhiều năm, việc xây dựng các đập thủy điện thượng nguồn, sự mở rộng các hệ thống thủy lợi, khai thác nước ngầm không theo quy hoạch… cũng đã tác động đến các nguồn nước ngọt, dẫn đến hệ quả đồng bằng này dễ bị xâm nhập mặn vào mùa khô và hạn hán. Hơn 40% diện tích ĐBSCL bị xâm nhập mặn vào mùa khô.

 

Vì vậy, việc hiểu về hạn hán và cơ chế tác động của nó là một phần trong chiến lược thích ứng của chính quyền và người dân ĐBSCL, thay vì chỉ phụ thuộc vào sự điều tiết của các đập thượng nguồn. Đây là lý do PGS. TS Huỳnh Vương Thu Minh (ĐH Cần Thơ) đã cùng các đồng nghiệp ở ĐH Cần Thơ và Viện Các chiến lược môi trường toàn cầu Nhật Bản thực hiện nghiên cứu để tìm hiểu mối quan hệ giữa hạn khí tượng và hạn thủy văn để hỗ trợ việc phát hiện sớm hạn hán.  

 

Nghiên cứu này tập trung vào Bến Tre, một tỉnh duyên hải 1,3 triệu dân thường phải chịu những mất mát về kinh tế đáng kể do hạn hán và xâm nhập mặn, và sử dụng dữ liệu từ năm 1992 đến năm 2021 để tìm hiểu về mối tương quan giữa các chỉ số hạn hán của dòng chảy (SDIs) tại các trạm khí tượng chính trên sông Cửu Long và Ba Sặc và các chỉ số lượng mưa tiêu chuẩn (SPI), chỉ số hạn hán thăm dò (RDI) tại 8 trạm khí tượng thủy văn ở Bến Tre. 

 

Để hiểu về hạn hán, chúng ta có thể biết sự kiện thời tiết cực đoan này có bốn cấp độ, 1) hạn khí tượng, 2) hạn nông nghiệp, 3) hạn thủy văn, 4) hạn kinh tế xã hội. Mối quan hệ giữa hạn khí tượng và hạn thủy văn rất quan trọng vì nó ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh kế của người dân.

 

Việc phân tích các mô hình tính toán cho thấy, không có thời gian trễ giữa hạn khí tượng và hạn thủy văn, và một hệ số tương quan mạnh giữa các sự kiện hạn thủy văn và hạn khí tượng ở quy mô thời gian dài (trong 12 tháng). Điều này diễn ra ở mọi điểm hạ nguồn. 

 

Sự biến thiên về lưu lượng nước trên sông và lượng mưa trong khắp 12 tháng nhỏ hơn sự biến thiên ở quy mô 9 tháng, 6 tháng và 3 tháng. Do đó, ở các quy mô thời gian nhỏ hơn, ở cấp độ trung bình và ngắn hơn như 9 tháng, 6 tháng, 3 tháng thì các sự kiện hạn hán khí tượng thủy văn có độ trễ từ 5 đến 6 tháng, 6 tháng và 3 đến 4 tháng, sau khi xảy ra các sự kiện hạn khí tượng. Các kết quả cho thấy hệ số tương quan trung bình giữa các chỉ số thủy văn được tính toán và chỉ số lượng mưa tiêu chuẩn, các quy mô thời gian 9 đến 3 tháng chỉ ở mức trung bình đến yếu. 

 

Những phát hiện này đem lại những gợi ý giá trị về quản lý tình trạng hạn hán trong vùng. Thứ nhất, cần có sự tăng cường giám sát năng lực quản lý nước trong phạm vi nghiên cứu. Thứ hai, việc hướng đến những sự chuẩn bị ở đa lĩnh vực, tăng cường việc cảnh báo sớm và dự đoán các sự kiện hạn thủy văn là điều tối cần thiết để giảm thiểu thiệt hại do hạn hán gây ra. Cần có nhiều thông tin để tránh những mất mát kinh tế xã hội cũng như điều chỉnh việc quản lý nguồn nước, bao gồm việc vận hành các hồ chứa, lưu giữ nước ngọt và hệ thống cống để giảm thiểu xâm nhập mặn.

 

Các kết quả nghiên cứu chỉ dấu hạn khí tượng không tương quan đầy đủ với hạn thủy văn do các đặc điểm địa vật lý của đồng bằng, đặc trưng của đất, tình hình sử dụng đất và mối tương quan giữa các sông và nước ngầm… có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ này cũng như độ khốc liệt của hạn thủy văn ở ĐBSCL. Do tác động của hạn hán với sản xuất nông nghiệp và an ninh lương thực nên cần những chỉ số hạn hán đúng cho đánh giá các điều kiện hạn hán để hỗ trợ việc lập kế hoạch theo các khung thời gian khác nhau nhằm tăng cường thích ứng hạn hán và giảm thiểu tác động kinh tế, môi trường.

 

Kết quả được nêu đầy đủ trong bài báo “Deciphering the relationship between meteorological and hydrological drought in Ben Tre province, Vietnam”, xuất bản trên tạp chí Natural Hazards.□

 

Thanh Hương - Tiasang.

Trở lại      In      Số lần xem: 167

[ Tin tức liên quan ]___________________________________________________
  • Lập bản đồ các hộ nông dân trồng trọt trên toàn thế giới
  • Hội thảo quốc gia về khoa học cây trồng lần thứ hai: Nhiều vấn đề về nông nghiệp được bàn thảo
  • Việt Nam đang đi đầu trong chuyển đổi sang nền nông nghiệp sinh thái
  • Nồng độ khí nhà kính trong khí quyển hiện nay có khả năng đạt mức cảnh báo, cao hơn 1.5 độ trên đất liền
  • Đổi mới sáng tạo - Yếu tố làm nên kỳ tích
  • Thể chế hóa Nghị quyết 57-NQ/TW trong luật, phát huy vai trò của trí thức khoa học công nghệ
  • Khai thác nước ngầm thúc đẩy sự nhiễm mặn nước ngầm ở ĐBSCL
  • Lợi nhuận ngành cao su chủ yếu đến từ… gỗ
  • Bảo đảm sản xuất, tiêu thụ, xuất khẩu nông lâm thủy sản trong bối cảnh biến động thương mại toàn cầu
  • Một bước tiến mới trong nghiên cứu tạo ra gelatin có nguồn gốc thực vật
  • Giống lúa lai Trung Quốc chính thức phá kỷ lục năng suất thực tế
  • FAO: Chỉ số giá thực phẩm tháng 7/2016 giảm nhẹ
  • Phát hiện ánh sáng có thể tồn tại dưới dạng mà trước đây chưa từng biết
  • Quy định xuất khẩu chanh leo chính ngạch sang Trung Quốc
  • Ngành chăn nuôi hành động để giữ tăng trưởng bền vững
  • Ưu tiên hỗ trợ DN phát triển nông nghiệp
  • Sử dụng kỹ thuật hạt nhân để bảo vệ đất
  • Loại thực phẩm mới trồng ngay trong bếp của bạn
  • Ứng dụng sinh học tổng hợp để hạn chế sự sinh trưởng của vi khuẩn và điều phối giải phóng dược chất
  • ĐBSH: Con người ảnh hưởng đến tải lượng ni tơ trong 20 năm như thế nào?
Designed & Powered by WEBSO CO.,LTD