Ánh sáng nhân tạo phá hủy các quá trình sinh thái học như sự thụ phấn vào ban đêm bởi các loài côn trùng hoạt động về đêm, việc này có thể gây thiệt hại cho sự sinh sản ở thực vật và năng suất cây trồng. Trong một nghiên cứu mới của đại học Zurich, các chuyên gia đã chứng minh rằng ánh sáng nhân tạo vào ban đêm cũng gây trở ngại cho hành vi thụ phấn của côn trùng vào ban ngày.

“Luminous fog” của ánh sáng nhân tạo vào ban đêm đang bao phủ các vùng con người cư ngụ, với khoảng 18,7% bề mặt đất liền trên trái đất (không bao gồm Nam cực). Hơn nữa, các khu vực chịu phát thải trực tiếp từ nguồn ánh sáng nhân tạo được ước lượng sẽ mở rộng 2,0-6,0% mỗi năm trong khi các khu vực đã được chiếu sáng trở nên sáng hơn với tốc độ tương tự”.

“Ngoài những ảnh hưởng đến sinh lý học và hành vi của các loài vi sinh vật với những hậu quả như tỷ lệ chết, sự sinh sản, sự đa dạng các loài và sự hợp thành quần xã, ánh sáng nhân tạo vào ban đêm ảnh hưởng đến sự tác động qua lại giữa các loài và hoạt động của hệ sinh thái”.

 Để nghiên cứu, các chuyên gia đã sử dụng các đèn chiếu sáng đường phố dạng thương mại để chiếu sáng những quần xã thực vật thụ phấn tự nhiên vào ban đêm trên 06 cánh đồng cỏ tự nhiên trong khi 06 cánh đồng cỏ tự nhiên khác vẫn để tối. Nghiên cứu đã phân tích sự tương tác của 21 loài thực vật tự nhiên và các loài côn trùng thụ phấn của chúng.

“Kết quả cho thấy ánh sáng nhân tạo vào ban đêm thay đổi số lượng tác động qua lại giữa thực vật và côn trùng thụ phấn vào ban ngày, phụ thuộc vào mỗi loài thực vật”, đồng tác giả nghiên cứu Eva Knop giải thích.

Ví dụ như 3 loài thực vật nhận ít loài côn trùng thụ phấn ghé thăm hơn sau khi được chiếu sáng bằng đèn LED vào ban đêm. Ngược lại, một loài thực vật nhận được nhiều lần ghé thăm của các loài côn trùng thụ phấn hơn.

Hoạt động thụ phấn vào ban đêm được cho là khác nhau khi có ánh sáng nhân tạo. Ví dụ, cây phong lữ ở rừng nhận được số lần các loài côn trùng thụ phấn ghé thăm như nhau khi được chiếu sáng và không chiếu sáng, nhưng các loài côn trùng là khác nhau. Các loài côn trùng hai cánh giảm số lần ghé thăm khi cây trồng được chiếu sáng vào ban đêm và các loài bọ cánh cứng ghé thường xuyên hơn.

“Do các loài côn trùng đóng vai trò quan trọng trong sự thụ phấn của cây trồng và cây hoang dại, các loài côn trùng này đang bị đe dọa do môi trường sống bị phá hủy, biến đổi khí hậu, việc nghiên cứu và làm sáng tỏ các cơ chế gián tiếp này là rất quan trọng”, Knop nhận định.

Các tác giả của nghiên cứu này đang kêu gọi những nghiên cứu sâu hơn nữa về tác động về mặt sinh thái học của việc ô nhiễm ánh sáng và đưa ra các hành động để ngăn chặn những ảnh hưởng này đối với môi trường.

“Chúng tôi kết luận rằng ảnh hưởng của ánh sáng nhân tạo vào ban đêm đến sự tương tác giữa cây trồng và các loài côn trùng thụ phấn không bị hạn chế vào ban đêm, nhưng cũng có thể truyền sang ban ngày với những hậu quả chưa biết rõ cho quần xã côn trùng thụ phấn và hoạt động thụ phấn vào ban ngày”, các nhà nghiên cứu đã viết.

Nguyễn Thị Kim Thoa theo Earth.com