e-mail: anhxuan0909@yahoo.com Phòng Công Nghệ Sinh Học, Viện KHKTNN Miền nam

Thầy hướng dẫn: Neena Mitter

Tóm tắt

Kỹ thuật làm im lặng gen trên phân tử RNA (RNA silencing) được xem như một cơ chế tự nhiên có tính chất tự vệ của cây trồng đối với sự xâm nhiễm của virus gây bệnh. Do vậy, có nhiều chiến lược làm im lặng gen (gene silencing strategies) đã được phát triển và khai thác sử dụng trong thực tiễn tạo ra giống cây trồng kháng bệnh virus. Kỹ thuật mới được phổ biến có thuật ngữ là “artificial microRNA technology” được ghi nhận là một phương pháp có hiệu quả đối với những gen đích co kiểu điều hòa theo dạng DOWN. Nucleocapsid protein (N) và phân tử transcript đóng vai trò ức chế làm im lặng NSs (silencing suppressor transcripts) tỏ ra vô cùng quan trọng đối với tác nhân gây bệnh là virus gây bệnh TSWV trên cà chua (tomato spotted wilt virus). Thiết kế vec tơ “amiR159” trên một kiểu hình sinh thái (ecotype) Arabidopsis thaliana mọc ở Columbia-O và cây Nicotiana tabacum để chống lại bệnh do virus gây ra có tính hủy diệt mạnh  Cải tiến sự thể hiện phân tử “artificial microRNAs” trong cây nhằm làm gia tăng tính kháng virus, người ta đã thiết kế hàng loạt các amiRNAs khác nhau tại những vùng là điểm nóng của dịch bệnh trên phân tử transcripts của virus và căn cứ trên sự có mặt hoặc vắng mặt của những sự kiện mismatches (không khớp) của các vị trí nucleotide 12, 13 trên dây bổ sunbg (amiRNA*). Sự thể hiện của những phân tử amiRNAs chuyên tính cao trong cây được xác định bằng xét nghiệm Northern blot. Kết quả cho thấy rằng amiTWSV constructs biểu hiện rất thành công trong hai loài cây mô hình với sự hiện diện của phân tử amiRNAs đánh dấu N và NSs transcripts. Thêm vào đó, sự kiện mismatches tại các vị trí của nucleotide 12, 13 trong dây bổ sung của phân tử amiRNA duplex không rõ để sử dụng cho tái sinh amiRNAs (biogenesis). Trình tự giữa phân tử amiRNA duplex có thể đóng vai trò thể hiện gen và xác định số phận của amiRNA cũng như amiRNA*. Đây là phát hiện có ý nghĩa trong thiết kế những gen nhân tạo có hiệu quả áp dụng làm kỹ thuật làm câm lặng gen.