Lợi ích của đa dạng cây trồng: Tại sao đa dạng là chìa khóa cho nông nghiệp bền vững

Briana Yablonski

Việc tăng số lượng cây trồng không chỉ mang lại cho bạn một vụ thu hoạch đa dạng. Hãy tìm hiểu một số lợi ích chính của việc tăng cường đa dạng cây trồng.

Trang trại có đủ mọi hình dạng và kích cỡ, từ một cánh đồng rộng hàng ngàn mẫu Anh trồng ngô đến một khu đất rộng một phần tư mẫu Anh trồng ba mươi loại rau khác nhau. Một trong những điểm khác biệt chính giữa hai ví dụ này là mức độ đa dạng cây trồng hiện có.

Việc tăng cường các loại cây trồng hiện có trong một khu vực có thể mang lại nhiều lợi ích về sinh thái và kinh tế. Vì loại hình đa dạng chính xác ảnh hưởng đến các tác động, nên rất khó để khái quát hóa những lợi ích nào đến từ sự đa dạng cây trồng trên đất của bạn. Tuy nhiên, việc trồng nhiều loại cây trồng hơn thường mang lại những lợi ích sau.

Các loại Đa dạng cây trồng

Khi nói về đa dạng cây trồng, người ta có thể đang đề cập đến một trong số ít các phương pháp canh tác khác nhau. Mặc dù đa dạng cây trồng luôn bao gồm việc tăng số lượng loài hiện diện trong một khu vực canh tác, nhưng điều này có thể được thể hiện theo một vài cách khác nhau.

Luân canh là việc trồng luân phiên các loại cây trồng hoặc họ cây trồng từ vụ này sang vụ khác. Ví dụ, nông dân có thể trồng ngô trên ruộng một năm và đậu tương vào năm sau, hoặc trồng một vụ rau arugula vào mùa xuân, sau đó là một vụ cà rốt vào mùa thu.

Xen canh là việc trồng hai hoặc nhiều loại cây trồng khác nhau trên cùng một khoảng đất. Một ví dụ là trồng một hàng cà chua với rau diếp ở rìa luống.

Trồng cây che phủ là việc trồng các loại cây trồng với mục đích cải thiện điều kiện sinh trưởng thay vì thu hoạch. Người trồng có thể trồng lúa mạch đen đông vào mùa thu để bảo vệ đất qua mùa đông hoặc trồng đậu đũa vào mùa hè để bổ sung nitơ cho đất.

Tăng năng suất

Một trong những hình thức luân canh phổ biến nhất trên các trang trại hàng hóa là luân canh ngô và đậu tương. Nông dân trồng ngô một năm và đậu tương vào năm sau. Mặc dù luân canh này mang lại sự đa dạng, nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu người trồng bổ sung thêm các loại cây trồng khác vào luân canh này?

Các nhà nghiên cứu ở Ontario nhận thấy rằng việc thực hiện luân canh đa dạng hơn cho phép ngô và đậu tương thích nghi tốt hơn với những năm có điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Điều này dẫn đến sự gia tăng năng suất.

Một nghiên cứu khác đã xem xét tác động của việc thực hiện luân canh và hỗn hợp cây che phủ đa dạng trong khi không sử dụng bất kỳ loại phân bón hoặc thuốc trừ sâu nào. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng ngô được trồng trong luân canh ngô/đậu tương/lúa mì và kết hợp ba loại cây che phủ cho năng suất cao hơn 100% so với ngô trồng độc canh.

Lúa mì và đậu tương cũng cho năng suất cao hơn với các loại cây trồng đa dạng hơn, nhưng năng suất tăng không tương quan chặt chẽ với số lượng loài. Do đó, điều quan trọng cần lưu ý là mỗi loài phản ứng khác nhau với sự gia tăng đa dạng cây trồng.

Ngăn ngừa sự tích tụ của dịch bệnh và sâu bệnh

Nhiều loại bệnh và sâu bệnh phổ biến trên cây trồng là đặc trưng của từng loài hoặc từng họ. Việc luân canh các họ cây trồng trên khắp các cánh đồng đồng nghĩa với việc các tác nhân gây bệnh này bị gián đoạn nguồn thức ăn và suy giảm quần thể. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhận ra là luân canh cây trồng hiệu quả hơn trong việc kiểm soát một số loại bệnh và sâu bệnh so với những loại khác.

Các bệnh tồn tại trên mô thực vật là những ứng cử viên hàng đầu cho sự gián đoạn thông qua luân canh cây trồng. Ví dụ, bệnh đốm vi khuẩn trên cà chua và ớt chuông tồn tại trên mô thực vật, vì vậy việc tránh trồng những loại cây này trên cùng một cánh đồng trong hai năm liên tiếp sẽ làm giảm bệnh. Tuy nhiên, vì bệnh héo rũ do nấm Fusarium và nấm Rhizoctonia sống trong đất, luân canh cây trồng sẽ không làm suy giảm quần thể của chúng.

Cung cấp môi trường sống cho các loài thiên địch tự nhiên

Mặc dù một số loài côn trùng là loài gây hại cho mùa màng mà chúng ta mong muốn thu hoạch, nhưng nhiều loài côn trùng khác là động vật ăn thịt tự nhiên giúp kiểm soát sâu bệnh. Vì những loài săn mồi này không chỉ ăn một loại cây trồng duy nhất (hoặc những loài gây hại mà chúng thu hút), việc trồng đa dạng các loại cây trồng có thể giúp giữ chân những loài côn trùng có lợi.

Mặc dù các loài côn trùng săn mồi như ong ký sinh, ruồi giả, bướm ren xanh và các loài khác ăn sâu bệnh, nhưng một số giai đoạn sống của chúng lại ưa thích phấn hoa và/hoặc mật hoa. Do đó, việc trồng nhiều loại cây có hoa khác nhau sẽ giúp những loài săn mồi này được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và luôn vui vẻ.

Việc tăng cường đa dạng hóa cây trồng cũng tạo ra nhiều môi trường sống khác nhau cho động vật săn mồi trú ẩn. Khi nhu cầu về môi trường sống của chúng được đáp ứng, chúng có nhiều khả năng ở lại gần những cây trồng mà sâu bệnh đang nhắm đến.

Cải thiện chất lượng nước

Khi chúng ta trồng một loại cây duy nhất trên cùng một khu vực nhiều lần, chúng ta thường phải dựa vào phân bón và thuốc trừ sâu tổng hợp để cây trồng khỏe mạnh. Chắc chắn, một số sản phẩm này sẽ bị rửa trôi khỏi đất và trôi vào các nguồn nước địa phương, dẫn đến chất lượng nước giảm sút. Việc tăng cường đa dạng cây trồng sẽ giúp giảm sự phụ thuộc vào các sản phẩm này và cải thiện chất lượng nước.

Thêm cây che phủ vào luân canh giúp giữ đất cố định khi cây trồng thương mại không phát triển. Điều này hạn chế xói mòn và giúp giữ cho các nguồn nước không bị lắng đọng trầm tích.

Tăng khả năng phục hồi

Khi trồng nhiều loại cây cùng lúc, chúng ta giảm thiểu nguy cơ sâu bệnh phá hủy toàn bộ vụ mùa. Vì hầu hết các loại sâu bệnh đều mang tính họ hoặc chi, nên chúng khó có thể phá hủy toàn bộ một vụ cà chua, đậu bắp và ngô ngọt. Tuy nhiên, nếu bạn chỉ trồng một trong những loại cây này, bạn sẽ dễ bị mất mùa hoàn toàn.

Trồng đa dạng các loại cây trồng có thể mang lại lợi ích trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Một số loại cây có khả năng chịu hạn và mưa lớn tốt hơn những loại khác, vì vậy việc trồng nhiều loại cây sẽ làm tăng khả năng một số cây vượt qua được.

Võ Như Cầm theo Modernfarmer.