OCOP và du lịch nông thôn 2021-2025: Đòn bẩy phát triển kinh tế nông thôn

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Trần Thanh Nam gửi lời chào mừng và cảm ơn sự hiện diện của lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; các địa phương; chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp và các chủ thể OCOP trên cả nước.

Theo Thứ trưởng, hội nghị lần này mang ý nghĩa quan trọng trong việc tổng kết toàn diện kết quả thực hiện Chương trình OCOP và du lịch nông thôn, đồng thời mở ra định hướng cho giai đoạn phát triển mới.

Toàn cảnh hội nghị. 

Sau hơn 7 năm triển khai OCOP và 3 năm thực hiện chương trình du lịch nông thôn, cả hai lĩnh vực đã ghi nhận nhiều kết quả nổi bật. Tính đến tháng 9/2025, cả nước có gần 17.400 sản phẩm OCOP của hơn 9.300 chủ thể đạt từ 3 sao trở lên, tăng hơn 8.400 sản phẩm so với năm 2022, vượt chỉ tiêu tại Quyết định 919/QĐ-TTg. Cùng với đó, hơn 600 mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn đang hoạt động – tăng 235 mô hình so với năm 2022.

Các sản phẩm OCOP ngày càng đáp ứng tốt hơn các tiêu chuẩn về chất lượng, an toàn thực phẩm; bao bì, mẫu mã đa dạng, thân thiện với môi trường, phù hợp với thị trường trong nước và xuất khẩu. Nhận thức, năng lực của các chủ thể – đặc biệt là hợp tác xã và doanh nghiệp nhỏ, vừa – được nâng cao rõ rệt. Thương hiệu OCOP dần khẳng định vị thế trên thị trường nội địa và bước đầu vươn ra thế giới.

Thứ trưởng Trần Thanh Nam thăm các gian hàng OCOP.

Đánh giá những kết quả đã đạt được, Thứ trưởng Nam nhấn mạnh, chương trình OCOP và du lịch nông thôn không chỉ mang lại kết quả về số lượng sản phẩm mà còn tạo ra những chuyển biến sâu sắc về tư duy và phương thức sản xuất ở khu vực nông thôn.Chương trình OCOP cũng góp phần chuyển đổi quy mô sản xuất nhỏ lẻ sang liên kết chuỗi giá trị, xây dựng vùng nguyên liệu ổn định; đồng thời thúc đẩy phong trào khởi nghiệp, phát triển ngành nghề, dịch vụ thương mại nông thôn.

Thống kê cho thấy, 60,7% chủ thể OCOP đạt từ 3 sao trở lên có doanh thu tăng bình quân 17,6%/năm; 42,3% mở rộng quy mô lao động; 40% chủ thể là phụ nữ; và 19,6% là người dân tộc thiểu số tại khu vực miền núi, khó khăn.

Theo ông Ngô Trường Sơn, Chánh văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương, sau hơn 5 năm triển khai, Việt Nam đã hình thành mạng lưới sản phẩm đặc trưng vùng miền – động lực mới cho phát triển kinh tế nông thôn và du lịch cộng đồng.

Từ giai đoạn 2021, chương trình chuyển mạnh sang nâng cao chất lượng, truy xuất nguồn gốc và phát triển chuỗi giá trị. Hơn 4.000 sản phẩm OCOP đã có mã QR, gần 3.000 sản phẩm lên sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso, Shopee, Lazada. Cả nước hiện có hơn 2.000 điểm du lịch cộng đồng, làng nghề, nông trại sinh thái, trong đó 60% gắn với sản phẩm OCOP.

Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng phát biểu chỉ đạo tại hội nghị.

Cùng với đó, doanh thu từ du lịch gắn với OCOP và làng nghề đạt trên 25.000 tỷ đồng/năm, chiếm khoảng 15% tổng giá trị sản xuất của khu vực nông thôn. Nhiều sản phẩm OCOP đã vượt ra khỏi biên giới quốc gia, khẳng định chỗ đứng trên thị trường quốc tế. Các mặt hàng như gạo ST25, cà phê rang xay, hạt điều, mật ong rừng, tinh dầu quế, chè thảo mộc đã có mặt tại hơn 60 quốc gia, đóng góp tích cực vào kim ngạch xuất khẩu nông sản.

Trong công tác xúc tiến thương mại, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng phối hợp cùng Bộ Công Thương xây dựng thương hiệu OCOP quốc gia, chuẩn hóa bao bì, tem nhãn, tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và thúc đẩy mô hình chuỗi giá trị xanh – hữu cơ – tuần hoàn.

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, ông Sơn cũng thẳng thắn nhìn nhận chương trình OCOP vẫn đối mặt không ít thách thức: chất lượng sản phẩm chưa đồng đều, năng lực quản trị của các chủ thể còn hạn chế, công tác quảng bá, xúc tiến thương mại ở nhiều địa phương còn yếu.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đánh giá cao những kết quả tích cực của Chương trình mỗi xã một sản phẩm và Chương trình du lịch nông thôn. "Chúng ta đang bắt đầu bước vào một giai đoạn phát triển mới, do vậy cần phải có những chương trình thực hiện tốt, hiệu quả hơn nữa.

 Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tập trung hoàn thiện cơ chế, chính sách thống nhất, thông thoáng hơn về đất đai, tín dụng, đầu tư cho OCOP và du lịch nông thôn; trình Chính phủ ban hành Nghị định riêng về phát triển sản phẩm OCOP

Đồng thời giao cho các ban, ngành chuyên môn xây dựng nền tảng dữ liệu số quốc gia về OCOP, cho phép truy xuất nguồn gốc, quảng bá sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử và hệ thống siêu thị trong, ngoài nước.

Đẩy mạnh xúc tiến thương mại và quảng bá quốc tế, kết hợp với du lịch, lễ hội, văn hóa địa phương để tạo không gian quảng bá mở, đưa OCOP trở thành thương hiệu quốc gia.

Thanh Xuân - KTNT.