Nguồn: Qijian Song, David L. Hyten, Gaofeng Jia, Charles V. Quigley, Edward W. Fickus, Randall L. Nelson and Perry B. Cregan. 2015. Fingerprinting Soybean Germplasm and Its Utility in Genomic Research. Genes, Genomes, Genetics G3 October 1, 2015 vol. 5 no. 10 1999-2006

TÓM TẮT

Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ đã thực hiện một chương trình thu thập ngân hàng gen đậu nành; họ đã sưu tập được 18.480 mẫu giống bản địa và 1.168 mẫu giống hoang dại từ 84 quốc gia khác nhau hoặc đã được phát triển tại Hoa Kỳ. Tập đoàn đậu nành này đã được đánh giá kiểu gen bằng kỹ thuật SoySNP50K BeadChip với hơn 50.000 nucleotide đa hình (50K Chip). Các mẫu giống đậu nành rất đa dạng đã được xác nhận trong tập đoàn này, và nền tảng di truyền khác nhau của chúng tùy theo nguồn gốc địa lý khác nhau đã được người ta quan sát cẩn thận. Đây là một nguồn tài nguyên di truyền độc nhất đối với nội dung cải tiến di truyền đậu nành. Các tác giả đã tìm thấy một sự suy giảm đáng kể sự đa dạng di truyền dựa trên kết quả phân tích mất cân đối trong liên kết (linkage disequilibrium) và kết quả phân tích kiến trúc haplotype của mẫu giống hoang dại, mẫu giống bản địa, mẫu giống đậu nành đang trồng ở Bắc Mỹ. Họ đã xác định những vùng ứng cử viên có liên quan với sự kiện thuần hóa giống và sự kiện chọn lọc của con người bởi chương trình chọn tạo giống ở Bắc Mỹ. Các tác giả đã xây dựng lần đầu tiên bộ haplotype của đậu nành trên bản đồ mẫu giống hoang dại, mẫu giống bản địa và mẫu giống đậu nành trồng trọt của Bắc Mỹ. Họ đã quan sát các sự kiện mang tính chất tái tổ hợp rõ ràng nhất ngay trong những vùng ở giữa những “haplotype blocks”. Chính các bản đồ haplotype như vậy rất cần thiết cho mục tiêu xây dựng bản đồ “association” (lồng ghép) nhằm xác định chính xác các gen điều khiển các tính trạng nông học có lợi về mặt kinh tế. Một xét nghiệm về tính chất “lồng ghép” (case-control association test) đã phân định ranh giới các vùng trong bộ genome đậu nành có tiềm năng có trên bảy nhiễm sắc thể; nơi ấy, tính trạng khối lượng hạt của mẫu giống đậu nành đã được thuần hóa biểu hiện ra. Kết quả từ bộ cơ sở dữ liệu này sẽ giúp chúng ta dễ dàng hơn trong sử dụng ngân hàng gen đậu nành, xác định các gen đích điều khiển những tính trạng quan trọng, và sẽ thúc đẩy việc tạo ra những giống đậu nành mới có năng suất hạt cải tiến cũng như phẩm chất hạt tốt hơn.

Xem http://www.g3journal.org/content/5/10/1999.abstract?etoc

GS. Bùi Chí Bửu lược dịch.

Hình 1 Sơ đồ các mẫu giống đậu nành bản địa và hoang dại thu thập từ những nước khác nhau.