Đây là cây Cistus creticus (pink rock rose).Credit: Aphrodite Kantsa

Có ai biết rằng có thể dự đoán mùi hương của hoa bằng cách nhìn vào màu sắc của nó? Điều này đúng với 41 loài cây trồng được thụ phấn bởi côn trùng đang phát triển trong môi trường đất khô ở Phrygana trên đảo Lesbos thuộc Hy Lạp. Một nhóm nghiên cứu quốc tế đã công bố phát hiện của họ vào ngày 4 tháng 9 trong tạp chí Nature Ecology & Evolution.

Nhóm nghiên cứu đã điều tra cách thức các cây trồng này truyền đạt thông tin với các loài côn trùng thụ phấn phong phú trong cùng một cộng đồng. Họ khám phá ra mối liên hệ giữa màu sắc và mùi thơm của hoa như thể là hai đặc tính có thể được xem như là một tín hiệu hợp nhất.

Đây là nghiên cứu đầu tiên chứng minh sự hợp nhất mùi hương và màu sắc cho toàn bộ quần thể cây trồng. Robert Raguso, giáo sư về thần kinh học và hành vi đã tham gia vào nghiên cứu “Kết quả này gây sốc cho chúng tôi bởi vì chúng tôi thu thập và phân tích dữ liệu theo cách không rõ rang và không có định kiến, và bởi vì các nghiên cứu trước đó thậm chí không xem xét khả năng kết hợp màu sắc và mùi thơm”.

Hoa sử dụng kết hợp các tín hiệu về màu sắc và hương thơm để thu hút côn trùng tìm kiếm phấn hoa trong thời gian côn trùng tìm hoa và đảm bảo sự thụ phấn cho cây trồng. Ngược lại, côn trùng được lợi nhờ lấy mật hoa và phấn hoa làm thức ăn.

Bằng cách kết nối các nguồn thị giác và khứu giác, hoa biểu hiện tín hiệu mạnh hơn và bền vững hơn trong điều kiện môi trường khắc nghiệt của vùng biển Aegean. Vào những ngày nhiều gió, mùi thơm sẽ giảm đi nhiều nhưng màu sắc sẽ vẫn giữ lại những chất dẫn dụ côn trùng quan trọng của hoa, trái lại mùi thơm có thể là chất hấp dẫn cơ bản khi hoa bị che phủ bởi thảm thực vật rậm rạp của vùng đất khô có nhiều cây bụi và cây thân gỗ sinh sống ở Phrygana.

Theo Raguso, rất có thể nhiều côn trùng biết kết hợp mật ong hoặc bột phấn hoa với những sự kết hợp đặc trưng về màu sắc và mùi thơm.

Raguso cho biết: "Những con ong là những côn trùng thụ phấn chính trong địa điểm nghiên cứu của chúng tôi và ong có khả năng phân biệt được ba màu sắc – màu tím (từ tia UV), xanh da trời, xanh lá cây. "Nhưng bướm và bọ cánh cứng có hệ thống hình ảnh khác nhau, và cũng có thể nhận biết được màu đỏ. Chúng tôi thiết kế nghiên cứu của chúng tôi để giải thích các dạng nhận thức khác nhau trong tự nhiên và áp lực chọn lọc".

Nghiên cứu cung cấp một hướng mới cho nghiên cứu về sự tương tác giữa tín hiệu cây trồng và các giác quan động vật.

Raguso cho biết: "Tiến bộ trong lĩnh vực của chúng tôi đã bị cản trở bởi những cách mà chúng tôi nghiên cứu sự tương tác giữa các côn trùng thụ phấn và cây trồng - chỉ tập trung vào mức độ không gian hoặc một nguồn giác quan. "Với nghiên cứu này, chúng tôi đã tiến đến một bước gần hơn tới những gì tôi nghi ngờ là thực tế cho hầu hết các côn trùng thụ phấn mà kết hợp trơn tru từ nguồn giác quan này đến nguồn giác quan khi chúng tiếp cận nguồn thức ăn đúng như chúng tiến hành".

Các nhà khoa học ước lượng nghiên cứu sẽ làm giảm những rào cản để đạt được một sự hiểu biết đầy đủ về sự thụ phấn bằng cách cung cấp khuôn mẫu của mỗi tế bào sống mà quyết định cây trồng, động vật sẽ phát triển và sẽ trông ra sao (blueprint) để làm thế nào đó nhằm thực hiện các phân tích sinh thái thuộc về giác quan trong bất kỳ cộng đồng côn trùng thụ phấn cho cây trồng.

Nguyễn Tiến Hải theo Sciencedaily.