Mô hình tôm – lúa thích ứng với biến đổi khí hậu
Thứ năm, 15-10-2015 | 07:49:24
|
||
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các địa phương khu vực Đồng bằng sông Cửu Long phấn đấu đến năm 2020 sẽ nâng diện tích mô hình nuôi tôm – lúa lên 200 nghìn ha, sản lượng đạt từ 100 nghìn đến 120 nghìn tấn.
Các chuyên gia về nông nghiệp đánh giá, mô hình sản xuất tôm – lúa là mô hình sản xuất thân thiện với môi trường trong bối cảnh tình hình dịch bệnh trên tôm ngày càng diễn biến phức tạp, cùng với tác động bất lợi của biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt như: xâm nhập mặn, hạn hán, nước biển dâng, môi trường bị ô nhiễm. Từ mô hình này, người nông dân tạo được nguồn lợi kinh tế chủ lực là tôm và lúa trên cùng diện tích sản xuất với mức ổn định từ 60 đến 70 triệu đồng/ha/năm, giúp xóa đói giảm nghèo nhanh, bền vững.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có nhiều chương trình thúc đẩy mô hình sản xuất nông nghiệp này, ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long phát triển. Theo đó, chương trình Khuyến nông Quốc gia và các chương trình khuyến nông tại địa phương đã tổ chức các lớp tập huấn hướng dẫn tiến bộ khoa học kỹ thuật nuôi tôm - lúa và xây dựng các mô hình trình diễn, để người dân có điều kiện được tham quan, học tập trao đổi kinh nghiệm sản xuất.
Năm 2011-2013, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã phê duyệt dự án khuyến ngư “Phát triển nuôi tôm lúa” do Trung tâm Khuyến nông quốc gia phối hợp Trung tâm Khuyến nông tỉnh Sóc Trăng thực hiện. Dự án được thực hiện với quy mô 4 tỉnh là: Cà Mau, Kiên Giang, Bạc Liêu và Sóc Trăng, với diện tích 190 ha và 190 hộ dân tham gia.
Kết quả triển khai cho thấy, việc trồng lúa trên đất nuôi tôm không xảy ra xung đột trong quá trình sản xuất, mà là mô hình thông minh. Vào mùa khô, nước ngoài sông rạch mặn thì lấy vào nuôi tôm, khi mưa xuống nước ngọt thì đưa vào trồng lúa. Trong hệ thống canh tác tôm - lúa, sau khi nuôi một vụ tôm thì tiến hành trồng một vụ lúa, khi đó những chất thải hữu cơ dưới đáy ao sau khi thu hoạch tôm sẽ làm cho ruộng lúa màu mỡ, người trồng lúa chỉ bón một lượng phân nhỏ là đáp ứng nhu cầu phát triển của cây.
Bên cạnh đó, để tránh ảnh hưởng đến tôm nuôi, người dân phải áp dụng các biện pháp phòng bệnh tổng hợp, ít sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (giảm 70-80%). Ngược lại, nuôi tôm sau vụ lúa thì nền đáy ao đã được khoáng hóa nên các chất độc hại giảm, hạn chế tình trạng vùng nuôi tôm bị lão hóa do đất bị ngập mặn lâu, đồng thời cắt phần mầm bệnh trong ao nuôi, môi trường ổn định, khi nuôi tôm không cần sử dụng nhiều thuốc, hóa chất, hạn chế chi phí sản xuất, lợi nhuận tăng cao.
Theo đánh giá của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), hệ thống canh tác tôm lúa hạn chế sử dụng hóa chất độc hại, sử dụng tài nguyên nước hợp lý theo từng thời điểm và mùa trong năm, thích ứng với điều kiện tự nhiên, thời tiết khí tượng thủy văn, tạo ra sản phẩm sạch, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, phù hợp với sản xuất nông nghiệp, từ đó nâng cao giá trị hàng hóa, tăng lên từ 2 đến 3 lần so với chỉ cấy lúa. Ngoài ra, mô hình này giải quyết được vấn đề ô nhiễm nguồn nước, lão hóa vùng nuôi tôm, giảm thiểu rủi ro dịch bệnh, tạo điều kiện giúp nghề nuôi phát triển bền vững.
Nuôi tôm - lúa có nhiều lợi ích cho người nông dân, đó là giảm chi phí làm đất, giảm phân bón, giảm thuốc bảo vệ thực vật, tạo sản phẩm lúa và tôm an toàn thực phẩm, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng, mô hình nuôi bền vững, thân thiện môi trường. Mô hình tôm lúa nuôi với mật độ thưa nên tôm nhanh lớn, ít dịch bệnh. Do cấy lúa cải tạo được đất đáy, tạo môi trường tốt cho tôm phát triển.
Chính vì vậy, các địa phương khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đã chú trọng công tác quy hoạch và thực hiện, quản lý, giám sát để đảm bảo đúng định hướng phát triển trọng tâm của vùng; tập trung nguồn lực đầu tư thủy lợi, phát triển cơ sở hạ tầng; tăng cường kỹ thuật sản xuất tôm - lúa, nhất là khâu tôm giống chất lượng cao, lúa giống chịu mặn và hoàn thiện quy trình canh tác chuyển giao cho nông dân. Cùng với đó là cần tăng cường công tác quan trắc, cảnh báo môi trường và dịch bệnh, đồng thời đẩy mạnh khuyến ngư, khuyến nông; xây dựng cánh đồng mẫu lớn tôm - lúa; xây dựng thương hiệu kết hợp với xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm tôm, lúa sinh thái.
Theo ông Phạm Khánh Ly, Phó Vụ trưởng Vụ nuôi trồng thủy sản - Tổng cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), đầu tư nuôi tôm - lúa thấp, ít rủi ro và giá thành sản xuất thấp hơn so với nuôi tôm thâm canh, bán thâm canh, tạo lợi thế tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường, chế biến xuất khẩu. Sản phẩm của hình thức canh tác này là sản phẩm sạch đang được ưa chuộng trên thị trường.
Cũng theo Tổng cục Thủy sản, định hướng phát triển sản xuất tôm - lúa giai đoạn 2016 - 2020, tầm nhìn đến năm 2030 ở Đồng bằng sông Cửu Long là tăng năng suất tôm nuôi từ 500 kg/ha/vụ/năm; năm 2020 nâng tổng diện tích tôm - lúa lên 200 nghìn ha, sản lượng tôm 100 nghìn đến 120 nghìn tấn/năm và năm 2030 là 250 nghìn ha, sản lượng tôm 125 nghìn đến 150 nghìn tấn/năm./.
K.V - ĐCSVN. |
||
Trở lại In Số lần xem: 4091 | ||
[ Tin tức liên quan ]___________________________________________________
|