|
Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng trong năm 2015, ngành chăn nuôi sẽ chịu cạnh tranh gay gắt từ những quy định về cắt giảm thuế suất của các hiệp định thương mai tự do mà Việt Nam đã và sẽ tham gia. Nếu ngành chăn nuôi không chủ động tiếp cận cơ hội và đẩy lùi các khó khăn, thách thức nội tại của ngành thì sẽ “thua đau” trên sân nhà. Đó nhận định của các chuyên gia kinh tế tại hội thảo Phát triển chăn nuôi bền vững, chủ động hội nhập Cộng đồng ASEAN và TPP, tổ chức tại Tp. Hồ Chí Minh ngày 22/6.
Đối mặt với nhiều thách thức
Ông Hồ Xuân Hùng, Chủ tịch Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam cho biết, trong năm 2015, ngoài 8 Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết và bắt đầu quá trình thực hiện, trong năm 2015, Việt Nam đang thảo luận để tiến tới ký kết 6 FTA, trong đó có cả Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) và Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng này, ngành chăn nuôi sẽ chịu cạnh tranh gay gắt từ những quy định về cắt giảm thuế suất của các hiệp định thương mai tự do mà Việt Nam đã và sẽ tham gia.
Ngành chăn nuôi của nước ta đang phải đối mặt với nhiều khó khăn thách thức nội tại. Cụ thể, ngành chăn nuôi chủ yếu có quy mô nhỏ lẻ, chất lượng con giống thấp, công nghệ chăn nuôi lạc hậu, chi phí đầu vào cao, năng suất lao động thấp, liên kết chuỗi trong chăn nuôi yếu kém... Hầu hết các giống bò, lợn, gia cầm cao sản ở nước ta đều phải nhập từ nước ngoài. Trong thời gian gần đây, Việt Nam phải nhập tới 90% loại nguyên liệu thức ăn giàu đạm như: khô dầu đậu tương, bột thịt – xương, bột cá; riêng khóang vi lượng, vitamin nhập 100%. Việc phụ thuộc 50% nguyên liệu nhập khẩu khiến giá thành sản xuất thức ăn chăn nuôi ở nước ta cao hơn 10% so với nhiều nước trong khu vực.
Bên cạnh đó, ngành chăn nuôi của Việt Nam cũng đang ngày trở nên phụ thuộc nhiều hơn vào các tập đoàn nước ngoài khi xu hướng làm gia công cho các công ty nước ngoài của các trang trại ngày càng lớn. Điển hình như Đồng Nai là một tỉnh đứng đầu về ngành chăn nuôi, nhưng có trên 60% trang trại chuyển qua gia công cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Khi gia công cho các tập đoàn nước ngoài các hộ chăn nuôi có thể đảm bảo được thu nhập ổn định, giải quyết được tình trạng vốn thiếu vốn đầu tư và có đầu vào, đầu ra ổn định, được hỗ trợ về kỹ thuật chăn nuôi. Tuy nhiên, rủi ro của hộ gia đình cũng rất lớn do quyết định ký tiếp hợp đồng gia công phụ thuộc chủ yếu vào doanh nghiệp, trong khi chi phí đầu tư ban đầu mà các hộ gia công bỏ ra là khó lớn.
Ông Đoàn Xuân Trúc, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Chăn nuôi Việt Nam cho biết, vấn đề hội nhập kinh tế tác động trực tiếp và gay gắt nhất đến ngành chăn nuôi chính là việc giảm các dòng thuế theo lộ trình đã cam kết. Điều này sẽ tạo cơ hội ngày càng tăng đối với việc nhập khẩu các sản phẩm thức ăn chăn nuôi vào nước ta do có lợi thế về giá, an toàn thực phẩm, trực tiếp cản trở sản xất chăn nuôi trong nước, dễ tạo tình trạng cạnh tranh không cân sức và người thiệt thòi vẫn là chăn nuôi trong nước. Bên cạnh đó, những thời điểm dịch bệnh chính là cơ hội để cho các đối thủ cạnh tranh mở rộng thị trường Việt Nam và từng bước tiếp cận cũng như thay đổi dần thị hiếu của người tiêu dùng đối với các sản phẩm chăn nuôi.
Theo đó, Hội Chăn nuôi dự báo khi xóa bỏ thuế quan, các mặt hàng chăn nuôi có khả năng nhập nhiều vào Việt Nam từ các nước đối tác FTA như: thịt bò đông lạnh, sữa và sản phẩm sữa, thịt lợn đông lạnh, thịt gà đông lạnh và phụ phẩm. Khi đó, nếu giá thành cao thì tạo cơ hội cho số lượng lớn thịt gia súc, gia cầm nhập vào Việt Nam và ngành chăn nuôi sẽ bị thua đau ngay trên sân nhà.
Mặc dù chưa có thông tin cụ thể nào về các yêu cầu của đối tác đối với Việt Nam trong việc mở cửa thị trường chăn nuôi khi Việt Nam tham gia vào TPP. Tuy nhiên, theo dự đoán của các chuyên gia, một trong những kênh tác động lớn nhất của TPP đến ngành chăn nuôi là việc loại bỏ hàng rào thuế quan nhập khẩu. Mức thuế nhập khẩu hiện nay của các sản phẩm thịt bò tươi ướp và đông lạnh từ Hoa Kỳ biến động từ 14% đến 30% tùy từng nhóm sản phẩm; từ Úc và NewZealand là 7%. Trong khuôn khổ của TPP, thuế quan nhập khẩu của tất cả các mặt hàng sẽ đưa về 0. Điều này sẽ gây bất lợi cho ngành chăn nuôi cụ thể là hai sản phẩm thịt gà và thịt lợn khi phải đối mặt với các sản phẩm từ Hoa Kỳ và Canada; thịt bò nhập khẩu từ Úc và NewZealand. Trong khi, đây là 2 sản phẩm nhập khẩu ngày càng tăng kể từ khi Việt Nam gia nhập WTO.
Phải tổ chức lại sản xuất
Theo khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, các công ty sản xuất thức ăn chăn nuôi lớn như CP, Cargill, Gynomarc’h… thường tiêu thụ các sản phẩm thức ăn chăn nuôi của họ qua hệ thống các đại lý. Các công ty này chỉ bán trực tiếp thức ăn chăn nuôi cho các đơn vị chăn nuôi có quy mô tương đối lớn, còn các hộ chăn nuôi nhỏ, lẻ không thể mua trực tiếp mà phải qua các đại lý. Vì vậy, chỉ khi các hộ, trang trại chăn nuôi liên kết với nhau thành tổ hợp tác, hợp tác xã để có thể đủ lớn và mua trực tiếp thức ăn chăn nuôi, từ đó có thể tiết kiệm được chi phí đầu vào.
Mặt khác, trong những năm qua, các hộ chăn nuôi trong nước phải chịu 5% thuế VAT khi mua thức ăn chăn nuôi, làm đội giá sản phẩm thêm 1.500 đồng/kg. Trong khi đó, các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nước ngoài, do được đầu tư khép kín theo chuỗi từ con giống, thức ăn đến tiêu thụ đầu ra nên chi phí sẽ giảm hơn so với chăn nuôi nhỏ lẻ của người nông dân. Do đó, người chăn nuôi trong nước rất khó cạnh tranh được với các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nước ngoài. Kinh nghiệm này cho thấy, nếu có thể liên kết theo chuỗi giữa những doanh nghiệp sản xuất chế biến thức ăn chăn nuôi với các đơn vị chăn nuôi và tiêu thụ sản phẩm như: siêu thị, cửa hàng… thì người chăn nuôi sẽ đạt được lợi ích cao hơn.
Trong hội nhập kinh tế, việc phát triển liên kết chuỗi giá trị được đánh giá là giải pháp quan trọng để tổ chức lại sản xuất. Đây cũng là giải pháp quan trọng trong tái cơ cấu ngành chăn nuôi. Để thực hiện liên kết này, doanh nghiệp phải giữ vai trò chủ đạo, dẫn dắt các đối tượng tham gia chuỗi. Về phía Nhà nước, cần khuyến khích sản xuất theo chuỗi giá trị thông qua các chính sách cần thiết.
Theo kỹ sư Lê Bá Lịch, chuyên gia nông nghiệp cao cấp, việc sản xuất theo chuỗi là cần thiết. Tuy nhiên, đặc thù của nước ta là rất ít doanh nghiệp một chủ sở hữu nên không thể làm theo mô hình của nước ngoài. Thay vì đó, Trung ương và các địa phương phải tập hợp các tổ chức xã hội nghề nghiệp và các doanh nghiệp có bề dày kinh nghiệm chỉ đạo sản xuất cùng chung tay, góp sức tạo mô hình sản xuất theo chuỗi các doanh nghiệp của Việt Nam. Mô hình này sẽ hoạt động theo cơ chế, vốn, chính sách đất đai, phân chia lợi nhuận, nền văn hóa… đặc thù của các doanh nghiệp từng vùng miền.
Ông Đoàn Xuân Trúc cho rằng, liên kết chuỗi sản phẩm là giải pháp quan trọng để bỏ các khâu trung gian, hạ giá thành, tạo sản phẩm đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, hạn chế nguy cơ dịch bệnh và có điều kiện khi cần vay vốn ngân hàng. Điều này cũng đã được minh chứng qua khảo sát của Hội chăn nuôi Việt Nam trong năm 2014 và cụ thể là việc liên kết giữa người chăn nuôi và nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi đã góp phần hạ giá thành từ 5-8% do bỏ các đại lý cấp 1,2,3; liên kết khéo kín từ chăn nuôi sản xuất thức ăn nuôi, giết mổ, tiêu thụ có thể hạ giá thành từ 12-15%./.
Theo Mard
|
[ Tin tức liên quan ]___________________________________________________
|
Đang trực tuyến :
12
Số lượt truy cập :
33464367 
Trở lại
In
Số lần xem: 982
