Nghiên cứu do các tác giả Nguyễn Khởi Nghĩa và Nguyễn Thị Thu Hà thuộc Khoa Nông nghiệp, Trường Đại học Cần Thơ thực hiện.

Hình minh họa (Nguồn:internet)

Sự phát triển về kinh tế kéo theo nhu cầu về nông sản sạch và an toàn ngày càng tăng. Do đó, xu hướng sản xuất hữu cơ đang ngày càng phát triển, đặc biệt đối với cây lương thực như cây bắp và cây lúa. Bên cạnh đó, cây đậu nành cũng có vai trò không kém phần quan trọng trong sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, năng suất và chất lượng còn hạn chế trong tình trạng lạm dụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật hiện nay. Cà phê là một loại thức uống phổ biến ở nhiều quốc gia,. Với 500.000 ha đất trồng cà phê, Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê thứ 2 trên thế giới. Hằng ngày một lượng lớn bã cà phê được thải ra từ các công ty chế biến cà phê hòa tan, nhà hàng, quán cà phê và hộ gia đình. Trên thế giới, mỗi ngày có khoảng 6,6 triệu tấn cà phê được tiêu thụ và thải ra ngoài như là chất thải. Mặc dù bã cà phê là một dạng phế phẩm sau khi chế biến, tuy nhiên, giá trị dinh dưỡng trong bã cà phê hoàn toàn có thể tái sử dụng thành phân bón hữu cơ cho cây trồng. Hiện nay, việc tận dụng nguồn phụ phế phẩm làm phân bón hữu cơ trong canh tác nông nghiệp cũng đang là mối quan tâm hàng đầu của các nhà khoa học. Nhiều nghiên cứu về vai trò và ảnh hưởng của các dạng phân hữu cơ lên sinh trưởng, năng suất cây trồng và đặc tính đất đã được thực hiện nhưng các nghiên cứu về bã cà phê vẫn còn rất hạn chế. Vì vậy, nghiên cứu này được thực hiện nhằm mục tiêu đánh giá ảnh hưởng của bã cà phê lên sinh trưởng, năng suất bắp - đậu nành - lúa và đặc tính sinh học đất trong điều kiện nhà lưới.

Nghiên cứu nhằm đánh giá ảnh hưởng của bã cà phê tươi (BCPT) lên sinh trưởng, năng suất bắp, đậu nành, lúa và đặc tính sinh học đất trong nhà lưới. Bắp, đậu nành, lúa lần lượt được trồng luận canh trên cùng nền đất xám bạc màu thu từ Mộc Hóa, Long An với 4 lặp lại và 7 nghiệm thức gồm đối chứng (không bón phân), 2, 4, 6, 8, 10% BCPT (trọng lượng đất) và phân hóa học theo khuyến cáo. Chiều cao cây, số lá, số chồi và mật số vi sinh vật đất được thu thập vào 30, 45 (60), 60 (90) ngày sau gieo (NSG) tùy loại cây. Năng suất mỗi vụ và đa dạng cộng đồng vi khuẩn đất khi kết thúc thí nghiệm cũng được thu thập.
Kết quả cho thấy BCPT 6% và 10% giúp, đậu nành, lúa sinh trưởng tốt, năng suất cao hơn so với phân hóa học, tuy nhiên không làm tăng sinh trưởng và năng suất bắp, giúp tăng mật số vi khuẩn, nấm, vi khuẩn cố định đạm, hòa tan lân, đặc biệt ở cuối vụ bắp và trong suốt vụ đậu nành. Ngoài ra, cấu trúc quần thể vi khuẩn ở hai nghiệm thức này đa dạng hơn so với các nghiệm thức khác. Như vậy, bón 6% hoặc 10% BCPT giúp kích thích sinh trưởng, tăng năng suất đậu nành và lúa, cải thiện đặc tính sinh học đất và có thể sử dụng như một loại phân hữu cơ sạch cho sản xuất bền vững.

ctngoc - Canthostnews, Theo TC Khoa học Trường Đại học Cần Thơ - Tập 55, Số 5B (2019