Nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Học viện Nông nghiệp Việt Nam.

Dòng lúa Khang Dân 18. (Ảnh: Sưu tầm)

Theo nghiên cứu thì cải tiến năng suất lúa thông qua khai thác một số gien làm tăng sức chứa biểu hiện qua việc tăng số hạt trên bông như gien GN1 hoặc WFP1 là có cơ sở khoa học. Nghiên cứu sự biểu hiện của các gien này qua đánh giá các tính trạng quang hợp, các đặc điểm nông sinh học liên quan đến năng suất của các dòng lúa cải tiến là điều cần thiết nhằm cung cấp thông tin cho công tác chọn tạo giống và canh tác lúa.

Vật liệu thí nghiệm gồm hai dòng lúa cải tiến cùng nền di truyền là giống Khang Dân 18 (KD18) nhưng mang gien GN1 (grain number 1) (dòng D31) và gien WFP1 (wealthy farmer’s panicle 1) (dòng D36). Các dòng này được dự án JICA-DCG, Học viện Nông nghiệp Việt Nam tạo ra bằng phương pháp lai lại giữa KD18 và ST-12 và chọn lọc bằng chỉ thị phân tử. Giống đối chứng sử dụng là giống KD18.

Thí nghiệm được tiến hành trong chậu nhằm so sánh khả năng quang hợp, các chỉ tiêu nông sinh học liên quan đến năng suất của hai dòng lúa KD18 cải tiến mang gien tăng số hạt trên bông GN1 (dòng D31) và gien tăng số gié cấp 1 trên bông WFP1 (dòng D36). Cả hai dòng lúa này đều có nền di truyền là giống KD18, được tạo ra băng phương pháp lai lại giữa KD18 và ST-12 và kết hợp chọn lọc bằng chỉ thị phân tử. Kết quả thí nghiệm cho thấy các dòng lúa cái tiến D31 và D36 có cường độ quang hợp và các chỉ tiêu liên quan như độ dẫn khí khổng, cường độ thoát hơi nước và giá trị SPAD đều thấp hơn giống đối chứng (KD18) ở mức ý nghĩa 0,05 ở giai đoạn đẻ nhánh và trỗ và không có sự khác biệt so với giống đối chứng ở thời điểm 10 ngày sau trỗ (NST). Tuy nhiên, hai dòng này có khối lượng chất khô tích lũy và tốc độ tích lũy chất khô ở giai đoạn từ đẻ nhánh hữu hiệu đến trỗ cao hơn KD18 do có sự tăng mạnh về diện tích lá cây, đặc biệt là kích thước lá. Gien GN1 và WFP1 đã biểu hiện làm tăng số hạt trên bông của dòng D31 (357,0 hạt/bông) và D36 (392,2 hạt/bông), trong khi giống đối chứng KD18 chỉ có 303,8 hạt/bông. Tuy nhiên, các dòng D31 và D36 lại có tỉ lệ hạt chắc thấp hơn so với KD18. Năng suất cá thể của dòng D36 (50,1 g/khóm) cao hơn so với KD18 (46,0 g/khóm) nhưng của dòng D31 (48,5 g/khóm) chỉ tương đương so với đối chứng. Điều này có thể liên quan đến mối quan hệ giữa nguồn và sức chứa của cây lúa.

lntrang - Canthostnews, Theo TC NN&PTNT.