Bò sữa huy động các mô trong cơ thể để hỗ trợ sản xuất sữa, do các nguồn cung cấp glucose có giới hạn nên chất béo được ưu tiên để sản xuất năng lượng. Hoạt động hấp thu (lipogenic) bị ngưng lại và các cơ chế phân hủy (lipolytic) trong mô mỡ tăng lên thông qua sự thay đổi biểu hiện các enzym. Điều này dẫn đến sự mất cân bằng của cơ thể, kèm theo nồng độ các axit béo không este hóa lưu hành tăng cao.

Sự thay đổi trong tổng hợp, bài tiết và con đường tín hiệu các hormone sinh trưởng (insulin, hormone tăng trưởng, yếu tố tăng trưởng giống như insulin 1) và adipokines (các hormone được tiết từ mô mở, ví dụ như leptin) là trung tâm điều tiết các quá trình này. Việc dựa vào axit béo như một nguồn năng lượng trong giai đoạn chu sản gây thiệt hại oxy hóa đến ty thể trong các mô hoạt động trao đổi chất, bao gồm cả gan và đường sinh sản. 

Sự biểu hiện của gen liên quan đến việc kháng insulin (PDK4, AHSG) tăng lên, cùng với sự gia tăng của TIEG1, một yếu tố phiên mã gây ra sự chết theo chương trình qua con đường ty lạp thể. Đa hình trong TFAM và UCP2, hai tính trạng gen ty thể có liên quan đến tuổi thọ ở bò sữa.

Các đa hình nhiều gen khác ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất lipid cũng cho thấy một số liên quan đến khả năng sinh sản. Chúng bao gồm DGAT1, SCD1, DECR1, CRH, CBFA2T1, GH, LEP và NPY. Sự tích tụ chất béo dư thừa noãn và nội mạc tử cung tái sinh làm giảm khả năng sinh sản qua việc giảm khả năng sống của phôi và dễ bị viêm nhiễm.

Lược dịch: ThS. Hồ Quế Anh

Nguồn Associations between lipid metabolism and fertility in the dairy cow

D. Claire Wathes, Andrew M. Clempson and Geoff E. Pollott 

Reproduction, Fertility and Development 25(1) 48-61 http://dx.doi.org/10.1071/RD12272
Published: 4 December 2012