Loài dơi ăn côn trùng nhỏ xíu của Trung Quốc David’s myotis là một trong 2 loài được chọn để phân tích so sánh toàn bộ bộ gen.

Một nhóm công nghệ quốc tế do các nhà nghiên cứu từ tổ chức nghiên cứu công nghiệp và khoa học Khối thịnh vượng chung của Úc (CSIRO) và Viện bộ gen Bắc Kinh dẫn đầu đã xếp tuần tự gen của 2 loài dơi, một loài dơi lớn của Úc có tên cáo bay đen và loài dơi nhỏ của Trung Quốc có tên David’s myotis. Nhóm đã so sánh bộ gen 2 loài này với tất cả các loài có vú khác gồm cả con người để tìm hiểu những điểm tương đồng và khác biệt. Họ phát hiện ra rằng dơi có thể mang những loài virus gây chết người như Hendra, Nipah, Ebola và SARS nhưng chúng thường không thể phát bệnh từ các virus đó.

Phát hiện có thể làm sáng tỏ những biến đổi di truyền liên quan đến tiến hóa khả năng bay. Dơi hoang dã có các gen bất thường như P53 có liên quan đến ức chế các khối u ung thư và sửa chữa DNA bị tổn thương ở người.

Tuy nhiên, các nhà khoa học nhận thấy gen P53 ở dơi cùng với một gen đồng hành MDM2 có một đột biến đặc biệt có thể xác định các gen này ở đâu trong tế bào. Không loài nào khác có đột biến đó.

Dơi là loài có vú duy nhất biết bay và chúng sống lâu hơn các loài có vú khác cùng kích cỡ. Theo một nghiên cứu từ trường Maryland, trung bình tuổi thọ tối đa ghi được của một con dơi cao gấp 3,5 lần so với một loài có vú không bay có kích thước gần tương đương.

Một số loài dơi ăn trái cây bay hàng trăm dặm mỗi đêm, tiêu tốn mức năng lượng khổng lồ. Năng lượng phát ra có thể tạo ra các gốc tự do gây tổn hại DNA. Nhưng các nhà nghiên cứu lại phát hiện dơi có một khả năng đặc biệt để sửa chữa tổn thương. Họ tin rằng khả năng sửa chữa DNA này liên quan đến việc dơi tiến hóa thành sinh vật biết bay.

Bay là hoạt động rất tiêu tốn năng lượng, sản sinh các sản phẩm phụ độc hại nhưng các nhà nghiên cứu nhận thấy dơi có những gen mới để xử lý chất độc. Điều hấp dẫn là một số gen này cũng có vai trò phụ trong hệ miễn dịch.

Dơi đã tiến hóa hàng triệu năm nay. Chúng đã xuất hiện từ thời khủng long cách đây ít nhất 65 triệu năm và chúng là loài có vú phát triển rộng khắp và phong phú trên trái đất. Bộ gen dơi chứa 2 tỉ mẫu thông tin. Nghiên cứu mỗi lần một mẫu có thể mất hàng thập kỷ mới tìm ra mẫu đúng. Bằng cách xem xét toàn bộ bộ gen cùng lúc, các nhà nghiên cứu có thể tập trung vào những thứ mà một ngày nào đó có thể cho chúng ta những hướng đi mới để chống lại các bệnh truyền nhiễm, ung thư và lão hóa.

Bước tiếp theo là các nhà nghiên cứu sẽ phải phát triển một sự hiểu biết di truyền lớn hơn về loài vật này. Sau đó nó có thể dẫn tới nhắm đích rõ hơn và điều trị các bệnh ở người.

“Phần đa các bệnh tật mới ở người đến từ động vật và virus đến từ các loài dơi có khả năng chết người cao nhất,” tiến sỹ Chris Cowled từ phòng thí nghiệm y tế động vật của CSIRO nói. “Càng hiểu nhiều về loài dơi, chúng ta càng có cơ hội cao để bảo vệ con người khỏi bệnh tật.”

L.H - Dost-dongnai, theo Gizmag/health and Wellbeing