|
 Đang trực tuyến :
68 |
|
 Số lượt truy cập :
34083510 |
|
|
|
|
|
Những loài thực vật háu cacbon đang ngăn cản tốc độ gia tăng của CO2 khí quyển
Thứ hai, 14-11-2016 | 07:43:25
|
|
Phát hiện mới khẳng định tốc độ CO2 tích tụ trong bầu khí quyển đi theo một đồ thị phẳng trong những năm gần đây vì thảm thực vật đang hút nhiều cacbon từ khí quyển hơn so với các thập niên trước đây.
Đó là kết luận của một nghiên cứu đa viện trường mới được dẫn đầu bởi các nhà khoa học tại Phòng thí nghiệm quốc gia Lawrence Berkeley của Bộ năng lượng Hoa Kỳ (Berkeley Lab). Nghiên cứu dựa trên kết quả quan trắc CO2 bao quát trên mặt đất và trong khí quyển, các số đo vệ tinh về thảm thực vật và mô hình hóa máy tính.
Rõ ràng, hoạt động của con người tiếp tục làm tăng lượng khí thải cacbon và nồng độ CO2 khí quyển hiện ở mức 400 phần triệu (ppm) vẫn tiếp tục tăng lên. Nhưng các nhà khoa học phát hiện ra rằng từ 2002 đến 2014, tốc độ tăng trưởng CO2 trong khí quyển vẫn giữ ổn định khoảng 1,9 ppm/năm. Ngoài ra, tỉ lệ CO2 phát ra hằng năm do hoạt động của con người duy trì trong bầu khí quyển giảm khoảng 20%. Sự giảm tốc này không thể theo kịp phát thải nên tổng lượng CO2 do con người gây ra trong bầu khí quyển vẫn tăng nhưng không nhanh như trước. Và có được điều đó, nghiên cứu mới cho rằng chúng ta phải cám ơn thực vật.
“Điều này nhấn mạnh nhu cầu xác định và bảo vệ các hệ sinh thái mà ở đó khả năng chứa cacbon gia tăng nhanh chóng”, nhà khoa học nghiên cứu Trevor Keenan từ Berkeley Lab cho biết.
Các nhà khoa học cho rằng tốc độ tăng CO2 bị trì hoãn này là do tăng hoạt động quang hợp trên đất liền được thúc đẩy bởi hàm lượng CO2 tăng từ phát thải nhiên liệu hóa thạch. Đó là hiệu hứng quả bóng tuyết: khi nồng độ CO2 trong khí quyển tăng, hoạt động quang hợp phát tiển mạnh và thực vật hấp thu nhiều cacbon hơn, thúc đẩy thực sinh trưởng mạnh hơn, quang hợp nhiều hơn và tiêu thụ cacbon nhiều hơn.
Họ cũng đã xác định được một yếu tố khác. Sự hô hấp của thực vật, một quá trình mà ở đó thực vật sử dụng oxy và sản sinh CO2, không tăng nhanh như quang hợp trong những năm gần đây. Vấn đề là hô hấp thực vật không nhạy với nhiệt độ và nó chịu ảnh hưởng bởi sự giảm tốc của ấm lên toàn cầu được quan sát thấy đáng kể nhất trên các vùng đất có thực vật. Do đó, từ năm 2002 đến 2014, thực vật lấy nhiều CO2 thông qua quang hợp nhưng lại nhả ít CO2 hơn vào khí quyển thông qua hô hấp.
“Những biến động này làm giảm khối lượng CO2 do con người gây ra ở lại trong bầu khí quyển và do đó làm chậm sự tích tụ của CO2 khí quyển”, Keenan cho biết.
Phát hiện cung cấp một lời giải đáp khả dĩ cho một bí ẩn khí hậu. Tốc độ tăng trưởng của CO2 khí quyển tăng đầu trong nửa cuối của thế kỷ 20, từ 0,75 ppm/năm trong năm 1959 lên 1,86 ppm/năm vào năm 2002. Nhưng Keenan và các đồng nghiệp đã phát hiện ra một điểm uốn trong năm ngoái khi họ phân tích dữ liệu mới nhất từ Dự án cacbon toàn cầu vốn định lượng phát thải cacbon và các nguồn gây phát thải hằng năm. Kể từ năm 2002, tốc độ tăng vẫn duy trì một đường thẳng.
Sự tạm dừng này đặc biệt gây ngạc nhiên vì nó xuất hiện khi hoạt động của con người đang bơm ngày càng nhiều cacbon vào bầu khí quyển. Tất cả lượng CO2 này phải đi đâu đó, do đó, các nhà nghiên cứu đã nghi ngờ một điều gì đó về chu kỳ cacbon gần đã thay đổi lớn.
“Chúng tôi tin rằng một trong những bể chứa cacbon chính của hành tinh đã được tăng cường một cách bất ngờ. Câu hỏi đặt ra là đó là bể chứa nào?” Keenan nói.
Các nhà khoa học đã loại bỏ đại dương là nguyên nhân chủ đạo vì hầu hết các mô hình máy tính đồng nhất cho rằng khối lượng cacbon được các đại dương hấp thụ đã tăng đều trong những năm gần đây. Còn lại là các hệ sinh thái trên mặt đất vốn trải qua biến động theo năm lớn về khối lượng hấp thụ cacbon và 2 nguồn tác động lớn nhất đối với biến động này là quang hợp và hô hấp thực vật.
Để tìm hiểu các tác động đó, các nhà nghiên cứu đã sử dụng 10 “mô hình thực vật động toàn cầu” vốn dự đoán cách chu kỳ cacbon mặt đất biến động theo thời gian.
Họ cũng đã sử dụng một mô hình kết hợp các số đo vệ tinh về lớp phủ thực vật và hoạt động của cây xanh để đự đoán tỉ lệ quang hợp và hô hấp toàn cầu.
Các dự đoán được đưa bằng cách sử dụng các kịch bản khác nhau về hàm lượng CO2 khí quyển, nhiệt độ, độ ẩm đất và các quá trình khác. Điều này cho phép các nhà nghiên cứu đánh giá tác động của các quá trình này đối với các chu kỳ cacbon mặt đất của hành tinh.
Kết hợp với nhau, các mô hình này nhắm vào việc chỉ ra hàm lượng CO2 tăng có tác động lớn nhất đối với quang hợp và hô hấp thực vật. Cụ thể, các mô hình cho thấy hàm lượng CO2 tăng khiến các hệ sinh thái mặt đất nhân đôi tỉ lệ hấp thụ cacbon, từ 1 đến 2 petagram cacbon mỗi năm trong những năm 1950 đến từ 2 đến 4 petagram cacbon mỗi năm trong những năm 2000. Để so sánh, hoạt động của con người phát thải từ 9 đến 10 petagram cacbon mỗi năm (1 petagram bằng 1 ngàn tỉ kg).
“Rốt cuộc, mức tăng này cũng chẳng đủ gần để ngưng được biến đổi khí hậu. Chúng tôi đã chỉ ra rằng sự gia tăng hấp thụ cacbon trên mặt đất đang diễn ra và cùng với một cách giải thích nguyên nhân hợp lý. Nhưng chúng tôi không biết chính xác bể chứa cacbon ở đâu đang tăng mạnh nhất, mức tăng này sẽ kéo dài bao lâu hay nó có ý nghĩa như thế nào đối với tương lai của khí hậu trái đất”, Keenan cho biết.
LH - Dostdongnai, theo PhysOrg
|
Trở lại
In
Số lần xem: 2677
|
|
[ Tin tức liên quan ]___________________________________________________
|
