Dẫu còn phải đối diện với vô vàn khó khăn nhưng với kiến thức khoa học kỹ thuật và khát vọng làm giàu từ chính thửa ruộng trên đất quê hương, những thành quả của ngành nông nghiệp đã đạt được trong năm 2019 là sự khẳng định của khát vọng vươn lên của người nông dân nước ta năm 2020.

Hội Làm vườn Việt Nam ra đời từ phong trào thi đua “Xây dựng và phát triển vườn quả, ao cá Bác Hồ” do Bộ Nông nghiệp và Bộ Thủy sản phát động nhân dịp kỷ niệm 10 năm Bác đi xa. Mục đích của Hội là đoàn kết, hợp tác làm nòng cốt phát triển kinh tế “vườn, ao, chuồng” (viết tắt là VAC) để xóa đói dinh dưỡng và tăng thêm thu nhập, thực hiện chiến lược xóa đói giảm nghèo của Đảng và Nhà nước. 33 năm qua, Hội đã bám sát tôn chỉ, mục đích trên và đạt được nhiều thành tựu, được nhân dân hưởng ứng, được Đảng và Nhà nước khuyến khích, cổ vũ.

Nông nghiệp Việt Nam năm 2019 có nhiều thuận lợi nhưng cũng gặp nhiều khó khăn, thách thức như dịch tả lợn châu Phi, các hình thái thời tiết cực đoan xảy ra bất thường, hạn hán, lũ lụt, cháy rừng, sạt lở, xâm nhập mặn mức độ nghiêm trọng hơn, thị trường nhiều mặt hàng nông sản không ổn định và chịu tác động từ chiến tranh thương mại giữa các nước lớn, nhất là đối với một số mặt hàng nông sản chủ lực xuất khẩu với những quy định mới khắt khe và yêu cầu cao hơn của thị trường. Tuy vậy, kết quả đạt được vẫn rất tuyệt vời, chứng tỏ nỗ lực to lớn, sự chung tay của mọi thành phần tham gia.

Vườn đô thị xuất hiện đồng thời với việc ra đời của các thành phố cổ xưa nhất trên thế giới, tức là hơn 3.000 năm trước. Vườn treo Babylon- một trong 7 kỳ quan của thế giới cổ đại và nhiều bằng chứng lịch sử khác cho thấy vườn đô thị đã tồn tại từ giai đoạn phát triển của nền văn minh Lưỡng Hà. Qua thời gian, cùng với sự phát triển kinh tế-xã hội của loài người và quá trình đô thị hóa, vai trò của vườn đô thị ngày càng được khẳng định và được bổ sung thêm những nội dung và ý nghĩa mới. Khái niệm “Làm vườn đô thị” có thể được hiểu là việc sử dụng các diện tích nhỏ, các lô đất trống, sân vườn, thảm cỏ, ban công, sân thượng, tường nhà…, thậm chí một không gian hẹp ngay trong nhà ở tại các thành phố.

Sau một năm nhìn lại, bài học lớn nhất trong ngành nông nghiệp có được đó là nếu có liên kết chuỗi bền vững, dư địa phát triển, ngành sẽ phát huy hiệu quả cao. Minh chứng rõ ràng nhất chính là giá trị xuất khẩu ngành đã đạt 41,3 tỷ USD, một giá trị kỷ lục trong một năm đầy thách thức và khó khăn 2019. Xung quanh vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường đã có những trao đổi với phóng viên Báo Chính phủ.

Chia sẻ kết quả ngành nông nghiệp đạt được năm 2019, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết, ngành Nông nghiệp đạt kết quả cao, toàn diện và có bước cải thiện rõ rệt đời sống cho người dân, điều quan trọng là tạo tiền đề để ngành nông nghiệp phát triển. Nhờ sự chỉ đạo điều hành của Chính phủ năm qua, ngành đã rút ra những bài học cho năm 2020 và những năm tới. Đó là, Chính phủ và Thường trực Chính phủ luôn xác định mục tiêu cao nhất (chỉ tiêu tăng trưởng, CPI... trong lúc khó khăn nhất) để xây dựng giải pháp khắc phục kịp thời và đạt mục tiêu cao nhất.

Được phép dịch tài liệu mới của André Leu, giám đốc toàn cầu tổ chức Regeneration International, cựu chủ tịch Liên minh nông nghiệp hữu cơ thế giới, TS Nguyễn Văn Kiền, giảng viên đại học Quốc gia Úc, nói rằng tác giả đặt nhiều kỳ vọng vào nông nghiệp tái sinh (Regenerative Agriculture). “Có thể đảo ngược biến đổi khí hậu với nông nghiệp tái sinh”, André Leu khẳng định: “Chỉ cần chuyển 10% sản xuất nông nghiệp sang các hệ thống tái sinh thực hành tốt nhất, sẽ cô lập đủ CO₂, đảo ngược biến đổi khí hậu và khôi phục khí hậu toàn cầu.

Ngay từ cuối năm 2018, chúng tôi đã nhận định 2019 sẽ là một năm hết sức khó khăn và có 3 thách thức lớn với ngành. Đó là chiến tranh thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ảnh hưởng nhiều đến mặt hàng nông sản xuất khẩu; tác động biến đối khí hậu tiếp tục sẽ cực đoan; quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp chúng ta dù đã đi được những bước dài, tuy nhiên về tổng thể, tỉ lệ SX nhỏ lẻ vẫn còn chiếm tỉ trọng lớn đe dọa đến an toàn thực phẩm, sản phẩm khó cạnh tranh, việc thực hiện các quy chuẩn rất khó.

Theo đánh giá của các nhà chuyên môn ngành chăn nuôi trong năm 2020 đã có một chiến lược phát triển với những nội dung căn cơ hơn. Dự thảo Chiến lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2020 - 2030, tầm nhìn 2040 đặt ra mục tiêu tăng trưởng bình quân giai đoạn 2020 - 2025 trung bình 4 - 5%/năm; giai đoạn 2026 - 2030 đạt trung bình 3 - 4%/năm. Định hướng đến năm 2030 phần lớn các sản phẩm chăn nuôi hàng hóa được sản xuất theo mô hình trang trại và mô hình chăn nuôi chuyên nghiệp.

Thay vì đậu tương và lạc, bên cạnh lúa, ngô thì cà phê, cam, bưởi, chuối đã có mặt trong Danh mục loài cây trồng chính vừa được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành. Danh mục loài cây trồng chính được rà soát, sửa đổi, bổ sung phù hợp với từng thời kỳ phát triển. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, các chỉ tiêu để lựa chọn cây trồng chính, bao gồm: Diện tích, sản lượng, giá trị xuất khẩu, số giống của loài cây trồng đã được công nhận, số đơn vị đang sản xuất, kinh doanh giống cây trồng…