Các nhà khoa học trên thế giới đang nghiên cứu tìm ra phương cách chống lại một loại virus làm hoại tử thực vật đã và đang tiêu diệt cây sắn ở Đông Phi gần một thập kỷ nay. Những đợt bùng gần đây của loại virus "sinh sôi nhanh chóng" này ở Cộng hòa Dân chủ Congo và Angola đã làm dấy lên lo ngại rằng dịch bệnh đang tràn vào Tây Phi, và có thể lan tới Nigeria, nước sản xuất và tiêu thụ sắn lớn nhất thế giới.

Sắn có thể là loại hoa màu cứu tinh của châu Phi. Sắn phát triển tốt từ đất chất lượng kém và chịu được nhiệt độ cao nên không bị ảnh hưởng biến đổi khí hậu. Nó cũng không cần nhiều công chăm sóc. Củ sắn rất giàu carbohydrate, vitamin và khoáng chất. Sắn đã là loại thực phẩm trong chế độ ăn uống ở khắp châu Phi, và nó có thể cung cấp cho thêm nhiều người nữa.

Tuy nhiên, bệnh phát sinh từ sắn đã làm nông dân ở châu Phi lo lắng. Một virus đặc biệt nguy hiểm, gọi là bệnh sọc nâu trên sắn, bắt đầu hoành hành những ruộng sắn ở vùng Đông Phi cách đây 10 năm và bây giờ đã lan xa về phía tây đến tận nước Cộng hòa Dân chủ Congo. Bệnh sọc nâu lây lan qua 2 đường: thứ nhất là qua ruồi trắng, loài côn trùng mà các nhà khoa học nói có rất nhiều ở nước bị ảnh hưởng, và thứ hai là qua những thân cây bệnh mà nông dân hay cắt ra để cắm xuống trồng thay vì gieo hạt.

Ông Claude Fauquet là nhà nghiên cứu vi khuẩn ở thực vật, người đứng đầu tổ chức có tên Hợp tác Sắn Toàn Cầu cho thế kỷ 21, cho biết: "Bệnh sọc nâu không hiện rõ trên cây. Cây phát triển tốt, nhưng bệnh này hiện rõ trên củ khi thu hoạch. Mà khi thu hoạch rồi thì đã quá muộn. Nói tóm lại, nông dân thực sự không làm được gì cả và do đó giải pháp phải đến từ các nhà khoa học và các tổ chức khác nhau có khả năng cung cấp cho người nông dân loại sắn không nhiễm virus để lựa chọn, nhân giống những kiểu gen sắn có thể kháng bệnh". Các nhà khoa học đã phát triển một giống sắn có khả năng kháng virus và đang thử nghiệm ở Tanzania. Nhưng đó không phải là truờng hợp của bệnh sọc nâu.

Củ sắn hoàn toàn bị hoại tử vì vậy người nông dân mất trắng. Họ làm ruộng, diệt cỏ để chăm sắn, mất nhiều công sức để rồi 1 năm hay 18 tháng sau khi họ thu hoạch, tất cả củ sắn đều bị hoại tử và do đó không thể ăn được, mà cũng không chế biến được".

Các chuyên gia cho rằng bệnh sọc nâu có thể khiến sản lượng sắn giảm đi phân nửa ở châu lục này. Có tới khoảng 300 triệu dân châu Phi có thể bị ảnh hưởng. Ông Fauquet cho biết họ phải hành động nhanh chóng để ngăn bệnh này lây lan sang vùng Tây Phi, nơi hầu hết các nước, và đặc biệt là Nigeria, sống nhờ loại hoa màu này.

N.T.T - NASATI, Theo VOAnews, 5/2013.