Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp (ARS) - các nhà khoa học đã xác định được năm giống rau diếp Romaine ít bị hóa nâu nhanh hơn sau tiến trình cắt tươi và chậm hơn để hạn chế hư hại sau thu hoạch.

Các nhà khoa học cũng đang xác định cơ sở di truyền đối với sự hư hại và đã xác định vị trí của các gen liên quan đến sự hư hại sau thu hoạch của rau xà lách (diếp) cắt tươi, đang trong quá trình xác định các gen liên quan đến màu nâu, hai đặc điểm quan trọng ảnh hưởng về mặt kinh tế. Điều này sẽ tăng tốc độ phát triển của các giống Romaine mới với thời hạn sử dụng lâu hơn bởi vì bây giờ các nhà tạo giống rau xà lách (diếp) sẽ có thể kiểm tra xem cây con có mang các gen này mà không cần phải chờ đến khi cây lớn lên và có thể kiểm tra triệt để đến khả năng kháng hóa màu nâu và sự hư hại.

Rau xà lách (rau diếp) là loại rau lá phổ biến nhất, được sản xuất thương mại trên thế giới, thuộc loại rau ăn lá trên thế giới. Xà lách có giá trị của một sản phẩm nông nghiệp hơn 2,5 tỷ đô la tại Hoa Kỳ vào năm 2017, khiến nó trở thành một trong mười cây trồng có giá trị nhất đối với đất nước, tuy nhiên rau xà lách (diếp) cắt tươi là một sản phẩm rất dễ hư hỏng.

"Việc chưa có khả năng để đánh giá sự hư hại sớm trong quá trình phát triển các giống mới là một trở ngại thực sự cho việc cải thiện nhân giống cây trồng. Hiện nay, thông qua các phương tiện dấu chuẩn phân tử mà sự chậm hư hại và ngay cả sự  ít hóa màu nâu có thể dễ dàng tổng hợp hơn vào công tác chọn tạo giống rau xà lách (diếp), những đặc điểm đó là sự quan tâm kinh tế đáng kể” nhà nghiên cứu di truyền học Ivan Simko với Nhánh Nghiên cứu Bảo vệ và Cải thiện cây trồng ARS ở Salinas, California, người đứng đầu nghiên cứu về sự suy giảm thiệt hại đã cho biết.

Khi xem xét tỉ lệ màu nâu và sự hư hại cùng nhau, các dòng chọn tạo giống tốt nhất cho sản xuất thương mại và cũng được sử dụng làm cha, mẹ để phát triển các giống mới là (theo thứ tự chữ cái): Darkland, Green Towers, Hearts Delight, Parris Island Cos và SM13-R2 , đó là một dòng/ giống được phát triển tại phòng thí nghiệm ARS ở Salinas. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy vùng nhiễm sắc thể chứa các gen làm sự suy giảm chậm cũng chứa bốn gen (Dm4, Dm7, Dm11 và Dm44) và một vùng DNA (qDm4.2) mã hóa cho khả năng kháng bệnh sương mai-một trong những bệnh gây rau xà lách (diếp) tốn kém nhất.

Colocation này cho thấy mối liên kết mạnh mẽ giữa một hoặc nhiều trong số bốn gen và tốc độ về sự suy giảm. Các dấu hiệu dựa trên DNA có thể được sử dụng để phát triển các dòng chọn tạo giống mới với tốc độ suy giảm chậm và sự kết hợp mong muốn của các gen kháng.

Sự hư hại là sự phá vỡ của các tế bào trong lá rau xà lách (diếp), dẫn đến úng nước và rau diếp chuyển sang dạng chất đặc sệt. Browning là sự đổi màu của các rìa mép của rau xà lách (diếp) sau khi cắt hoặc tách xé ra. Sự phát triển có thể làm giảm giá trị của rau ăn lá bởi do giảm thời hạn sử dụng.

Trong nỗ lực để kiểm soát quá trình hóa nâu và kéo dài thời gian bảo quản, các nhà chế biến rau xà lách đã chuyển sang công nghệ đóng chân không và sử dụng túi rửa rau xà lách cắt bằng khí nitơ để giảm nồng độ oxy trong túi.

Tuy vậy, những công đoạn này là tốn kém. Chúng cũng có thể dẫn đến các vấn đề khác như mùi hôi và khi được kết hợp với nhiệt độ bảo quản cao sẽ thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn kỵ khí trên rau xà lách đóng gói.

"Nghiên cứu của chúng tôi nhằm tìm kiếm rau xà lách sở hữu khả năng hóa nâu thấp mà không cần hạn chế cung cấp oxy", nhà nghiên cứu công nghệ thực phẩm Yaguang (Sunny) Luo, người đứng đầu nghiên cứu cho biết. Luo đang làm việc tại Ppòng thí nghiệm chất lượng thực phẩm ARS ở Beltsville, MD.

Giống như sự hư hại, có mối tương quan đáng kể giữa khả năng kháng màu nâu và phả hệ cao, điều này hứa hẹn rằng các nhà tạo giống rau xà lách (diếp) sẽ có thể cải thiện tính trạng và kết hợp nó vào các giống mới, Luo cho biết thêm.

Nguyễn Thị Quỳnh Thuận theo ARS.