Vy Phú Sỹ¹, Huỳnh Đăng Sang¹, TS. Phạm Đức Toàn[1]

1. GIỚI THIỆU

Vừng (Sesamum indicum L.) là cây thân thảo hàng năm, được trồng ở Việt Nam từ rất lâu đời. Vừng có tính chịu hạn, thích nghi tốt với điều kiện khí hậu, đất đai nên có vùng phân bố rộng khắp cả nước. Hạt vừng có nhiều giá trị dinh dưỡng, đặc biệt hàm lượng dầu cao trong hạt (50 tới trên 60 %), chất lượng dầu tốt và có chứa các chất chống oxy hóa. Hiện tại cây vừng được trồng rộng rãi trên thế giới như: Trung Quốc, Ấn Độ, các nước Châu Phi, Mỹ và các nước Nam Mỹ.

Vừng là cây dễ trồng, dễ canh tác, không kén đất. Hiện nay, cây vừng của Việt Nam được xếp vào trong nhóm những nước có năng suất và sản lượng thấp. Nguyên nhân chủ yếu là do giống vừng hiện tại có năng suất thấp, không có giống cải tiến, giống mới, và kỹ thuật canh tác lạc hậu. Bên cạnh đó thông tin về đa dạng di truyền ở cây vừng còn giới hạn. Vì thế việc xác định đa dạng di truyền các dòng vừng sẽ đóng góp lớn trong việc chọn tạo giống tốt đem lại năng suất cao đồng thời xác định được biến động di truyền góp phần mang lại hiệu quả trong việc quản lý, sử dụng, bảo tồn và phát triển nguồn gen quý.

Hiện nay, có rất nhiều phương pháp để nghiên cứu sự đa dạng di truyền của các giống cây trồng nói chung và cây vừng nói riêng như hình thái học, chỉ thị sinh học phân tử RAPD, ISSR, SSR. Trong giới hạn của nghiên cứu này chỉ thị RAPD được sử dụng kết hợp với các đặc điểm hình thái học và nông học để đánh giá phân nhóm di truyền các mẫu giống vừng ở Đồng bằng sông Cửu Long.

Mục tiêu của nghiên cứu này là đánh giá phân nhóm di truyền của các mẫu giống vừng (Sesamum indicum L.) dựa trên hình thái học và chỉ thị sinh học phân tử, các mẫu giống vừng được thu thập từ vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Kết quả nghiên cứu này sẽ cung cấp những thông tin đa dạng di truyền, đa dạng quần thể để có thể phục vụ trong công tác cải thiện các giống vừng hiện có, cũng như lai tạo giống mới trong tương lai gần, từ đó đáp ứng nhu cầu giống vừng cho địa phương và cho cả nước.