Nguồn: Theoretical and Applied Genetics; April 2014, Volume 127, Issue 4, pp 995-1004

http://link.springer.com/article/10.1007/s00122-014-2274-2

TÓM TẮT

Quần thể lúa hiện nay được phân ra thành sáu nhóm trong hơn 100 năm lịch sử lai tạo giống lúa ở vùng canh tác phía Bắc Bán Cầu.

Cải tiến giống lúa tại những địa phương cụ thể là phát triển thành công giống lúa mới với những tính trạng nông học đặc biệt dưới điều kiện môi trường cụ thể nào đó và tạo ra những kiến trúc di truyền độc đáo của quần thể tại chổ ấy. Việc hiểu biết những thay đổi có tính chất lịch sử như vậy về cấu trúc bộ gen (genome) và kiểu hình với các quần thể tại chổ có thể là biện pháp vô cùng có ích nhằm xác định những gen có giá trị hoặc nguồn tài nguyên di truyền qúy hiếm, đồng thời sang tạo ra được những tổ hợp gen mới trong chương trình chọn giống.

Trong nghiên cứu này, những thay đổi về lịch sử được làm rõ trong kiến trúc bộ gen và những đặc điểm kiểu hình trong suốt 100 thực hiện chương trình chọn tạo giống tại Hokkaido, giới hạn phương Bắc của canh tác lúa thế giới. Họ đã chọn lọc được 63 giống lúa trồng đặc trưng cho sữ đa dạng có tính chất lịch sử của quần thể lúa địa phương từ giống bản địa cho đến giống lai tạo hiện nay.

Kết quả của phân tích di truyền huyết thống cho thấy những giống này rõ ràng đã phân ra thành sáu nhóm di truyền bao trùm lên tất cả lịch sử chọn tạo giống lúa. Khác biệt giữa sáu nhóm rất có ý nghĩa về thồng kê thông qua  năm trong bảy tính trạng phân tích. Điều ấy cho thấy rằng những chỉ thị của quần thể lúa Hokkaido thuộc các nhóm như vậy tương quan với các thay đổi kiểu hình. Những thao tác trong lai chọn giống ở Hokkaido đã và đang tạo ra những kiến trúc di truyền mới thích nghi với môi trường tương ứng và mục tiêu chọn tạo giống. Như vậy một chiến lược mới được xác lập nhằm phục vụ các chương trình cải tiến giống lúa, trong đó những gen độc đáo của quần thể địa phương trên thế giới có thể khai tác tiềm năng di truyền của quỹ gen địa phương.

Bùi Chí Bửu lược dịch
.