Trước đây, nông dân thường bỏ hoang đất trồng lúa vụ Thu Đông từ thời gian thu hoạch vụ Hè Thu   đến tận vụ Xuân Hè năm sau (3-4 tháng). Trong khoảng thời gian này, rơm rạ sau thu hoạch lúa được chất đống và đốt ngay tại đồng ruộng, gây ô nhiễm môi trường và hệ sinh thái đồng ruộng. Tập quán canh tác này đã không trả lại độ màu mỡ phì nhiêu cho đất.

Tại Việt Nam, rơm rạ là một dạng sinh khối có thành phần lignocellulose phổ biến nhất trong số các phụ phẩm nông nghiệp và mang lại nhiều dinh dưỡng cho đồng ruộng. Theo số liệu thống kê, 70% dân số Việt Nam làm nông nghiệp và lúa là cây trồng chính, do đó lượng rơm rạ sau thu hoạch là rất lớn. Nhóm nghiên cứu do PGS.TS Lê Mai Hương, Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên làm chủ nhiệm, đã áp dụng quy trình phân hủy rơm rạ và ứng dụng kinh nghiệm xử lý sản phẩm, tận thu và nâng cấp nguồn nguyên liệu phế thải nông nghiệp bằng công nghệ vi sinh vật, cũng như các phương pháp thâm canh của đối tác Hungary vào nông thôn Việt Nam. Phương pháp mới này đã được áp dụng thử nghiệm tại huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên, thu được kết quả tích cực và nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ người nông dân.

Đất bỏ hoang	Đất trồng khoai tây

Theo phương pháp mới, sau khi thu hoạch lúa vụ Hè Thu, thay vì đốt rơm rạ,  sẽ để nguyên cả gốc rạ và tiến hành cày lật. Sau đó, xử lý rơm rạ phân hủy ngay tại đồng ruộng bằng các chế phẩm vi sinh tạo nguồn dinh dưỡng cho đất, trồng xen hoa màu, trong đó có khoai tây trên diện tích đã xử lý rơm rạ và bổ sung các sản phẩm vi sinh của Việt Nam và Hungary để tăng cường sự phát triển của củ.

Khoai tây trồng theo phương pháp mới	Khoai tây trồng theo phương pháp truyền thống

Kết quả thu được cho thấy, trên diện tích trồng thử nghiệm, khoai tây cho củ to và đạt năng suất cao hơn so với hình thức canh tác khoai tây truyền thống. Điều đáng chú ý là khi áp dụng phương pháp mới, thâm canh xen vụ trồng khoai tây, người nông dân đã giảm được chi phí 25% lượng phân N, P, K và không cần sử dụng phân chuồng như truyền thống.

Mặt khác, phương pháp canh tác mới không chỉ mang lại cho người nông dân thêm một vụ thu hoạch nông sản trong năm, mà còn trả lại độ phì nhiêu cho đất, thông qua quá trình phân hủy rơm rạ và các phụ phẩm nông nghiệp để tích lũy cacbon và các chất mùn trong đất (axit humic). Bên cạnh đó, chính những phụ phẩm sau thu hoạch hoa màu vụ đông lại trở thành chất dinh dưỡng cho đất để bước vào vụ canh tác lúa tiếp theo.

Những thành công bước đầu của đề tài là tiền đề tạo ra một hướng thâm canh mới, thay đổi tập quán canh tác của người nông dân, tận dụng các nguồn phụ phẩm sẵn có, vừa đem lại lợi ích kinh tế vừa góp phần vào sự nghiệp phát triển nông nghiệp bền vững, bảo vệ môi trường, giảm lượng khí thải CO2 vào không khí.

Theo VAST.