Divya B, Biswas A, Robin S, Rabindran R, Joel AJ.

Nguồn J Genet. 2014 Aug;93(2):415-24.

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25189236

TÓM TẮT

Bệnh đạo ôn trên cây lúa do nấm Pyricularia oryzae gây ra, là vấn đề rất lớn trong ngành sản xuất lúa gạo. Sáu thế hệ vật liệu lai (breeding materials) bao gồm P1, P2, F1, F2, B1 và B2 của tổ hợp lai giữa giống lúa cao sản nhiễm bệnh đạo ôn ADT 43 với dòng NIL (near isogenic line) kháng bệnh đạo ôn CT13432-3R, mang tất cả 4 gen kháng Pi1, Pi2, Pi33, Pi54. Các tác giả đã nghiên cứu bản chất và hoạt động tổng thể của gen đối với tính trạng kháng bệnh và tính trạng năng suất, thành phần năng suất. Tương tác không alen theo kiểu epistatic được phân tích và diễn giải hoạt động của gen đối với tất cả tính trạng nghiên cứu. Tương tác gen epistasis được xem xét đối với số chồi hữu hiệu, năng suất hạt, số vết bệnh điển hình, diện tích lá bị nhiễm và chỉ số bệnh hại (potential disease incidence). Epistasis lặp đoạn được ghi nhận đối với những tính trạng còn lại. Trong các dòng nghiên cứu được thử nghiệm dưới điều kiện dịch tể học (epiphytotic conditions), các dòng chồng gen biểu hiện tính kháng cao đối với bệnh đạo ôn so với những cá thể chỉ mang một gen đơn. Điều này cho thấy rằng các gen không alen với nhau (nonallelic genes) biểu thị ảnh hưởng có tính chất bổ sung (complementary effect) khi xuất hiện cùng nhau. Kết quả phân tích di truyền học của những tính trạng khác nhau đóng góp vào tính kháng như vậy sẽ giúp cho các nhà chọn giống sau này lực chọn một chiến lược lai tạo phù hợp vừa cho năng suất cao, vừa kháng bệnh đạo ôn.

Hình: Sơ đồ các thế hệ con lai trong thí nghiệm, áp dụng marker trong hồi giao. FG, foreground screening (thanh lọc từng gen) các gen Pi; BG, background screening (thanh lọc tổng thể) bộ genome của giống tái tục; PB, phenotyping for blast resistance (đánh giá kiểu hình tính kháng đạo ôn); PY, phenotyping for yield (đánh giá kiểu hình năng suất) và những tính trạng nông học có liên quan đến năng suất.

GS. Bùi Chí Bửu lược dịch.