Để có thể đáp ứng được yêu cầu xuất khẩu gạo, việc chọn lọc các giống lúa thơm chất lượng cao là một trong những nhu cầu cấp bách hiện nay ở nước ta (Nguyễn Văn Bộ, 2004). Chiến lược tạo giống lúa thơm cần được quan tâm hơn trong phương hướng cải tiến giống lúa ở những vùng trồng lúa chất lượng cao (Bùi Chí Bửu, 2004).

Vì vậy việc duy trì mùi thơm thông qua quá trình lai hồi giao, từ đó đánh giá mùi thơm bằng phương pháp alkali và dấu chuẩn phân tử là cần thiết.

Qua việc khảo sát những giống lúa thơm cho thấy có rất nhiều hợp chất bay hơi khi nấu cơm, trên hai giống lúa thơm và không thơm cho rằng có tổng cộng khoảng 70 hợp chất bay hơi khi nấu cơm. Trong hơn 100 thành phần chất bay hơi có mùi, chất 2-axetyl-l-pyrolin (2AP) được xem là chất chuẩn để xác định mùi thơm trên lúa. Mùi thơm của lúa được thể hiện trong tất cả các thành phần của lúa ngoại trừ rễ.

Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học thuộc Bộ môn Công nghệ Sinh học, Viện Lúa đồng bằng sông Cửu Long đã xác định được tính trạng mùi thơm của 10 tổ hợp lai hồi giao ở thế hệ BC₁F₂ thông qua phương pháp phân tích hóa sinh và dấu chuẩn phân tử nhờ kỹ thuật PCR.

Các nhà khoa học đã áp dụng phương pháp alkali để đánh giá cảm quan mùi thơm trên lá của 14 tổ hợp lai hồi giao: có 19,36% cá thể thể hiện mùi thơm cấp 2, 52,96% thể hiện mùi thơm cấp 1, tổng số cá thể thơm chiếm 72,32% và 27,68% cá thể không thơm.

Sản phẩm PCR từ 70 cá thể của 14 tổ hợp lai hồi giao, có 4 tổ hợp cho kiểu gien đồng hợp tử thơm (5/5 cá thể), 5 tổ hợp cho có 4/5 cá thể đồng hợp tử gien thơm, 2 tổ hợp có 3/5 cá thể đồng hợp tử thơm và có 2 tổ hợp có 2/5 cá thể đồng hợp tử thơm.

Kết hợp hai phương pháp phân tích mùi thơm cho thấy, có 3 tổ hợp có cả 5 cá thể thơm đồng thời mang kiểu gien đồng hợp tử thơm, một tổ hợp có kiểu gien đồng hợp tử thơm nhưng khi phân tích mùi thơm còn cá thể không thơm.

ntbtra - Canthostnews,theo Tạp chí NN & PTNT.