Thị trường chủ lực siết nhập khẩu tiểu ngạch và đưa ra các quy chuẩn khắt khe sẽ khiến kim ngạch xuất khẩu nông sản sụt giảm. Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu nông sản những tháng đầu năm có dấu hiệu bấp bênh, khi nhiều mặt hàng nông sản chủ lực đều sụt giảm đáng kể cả về giá trị kim ngạch và sản lượng. Nhóm hàng sụt giảm mạnh nhất lại là gạo, rau quả, sắn và các sản phẩm từ sắn và gạo.

Các hiệp định thương mại đã ký kết hoặc kết thúc đàm phán đang mở ra cơ hội lớn cho nông sản Việt vươn ra thị trường thế giới. Doanh nghiệp (DN) chính là “đầu tàu” dẫn dắt, nhưng thực tế, con đường này không trải hoa hồng, đòi hỏi phải có sự sáng tạo, chủ động và sự ủng hộ từ chính sách. Để vươn ra thị trường toàn cầu, nâng cao giá trị nông sản, cần giải bài toán năng suất, an toàn trong sản xuất, chế biến cũng như xây dựng thương hiệu.

Sáng ngày (1/8), trong khuôn khổ chương trình “Australia hỗ trợ cải cách kinh tế Việt Nam”, Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp nông thôn phối hợp với Chương trình Australia hỗ trợ cải cách kinh tế Việt Nam (AUS4REFORM) đã tổ chức Hội thảo “Các rào cản trong chuyển đổi ngành nghề và tạo việc làm cho lao động nông nghiệp nông thôn vùng Đồng bằng sông Cửu Long”.

Khi chia sẻ quan điểm với các đồng nghiệp trong nước và quốc tế, tôi nhận thấy ai cũng đều có chung ý nghĩ như vậy, bởi dù làm việc tại những trung tâm nghiên cứu thuộc các cường quốc khoa học hay tại những quốc gia đang trong hội nhập về khoa học thì cơ chế đầu tư và đánh giá nghiên cứu vẫn là những điều kiện quan trọng quyết định chất lượng công việc.

Theo báo cáo của LMC Sugar & Sweeteners Market Report tháng 6/2019, thị trường đường thế giới dự báo sẽ chuyển từ thặng dư 2,6 triệu tấn niên độ 2018 - 2019 sang thâm hụt 3,1 triệu tấn niên độ 2019 - 2020; riêng khu vực châu Á sẽ thâm hụt đến 9,5 triệu tấn. Tại Việt Nam, tiềm năng phát triển ngành đường là rất lớn với tổng nhu cầu tiêu thụ đường hiện khoảng 1,7 triệu tấn,  và theo dự báo, nhu cầu sử dụng đường tại Việt Nam sẽ tăng lên 2,1 – 2,2 triệu tấn vào năm 2025.

Gần đây tôi được nghe nói về một sáng kiến của Ủy ban Nhân dân TP Hồ Chí Minh nhằm thu hút các nhà khoa học và kỹ sư đẳng cấp quốc tế tham gia cùng cộng đồng khoa học để nâng cao trình độ khoa học công nghệ nơi đây. Điều này tất nhiên đáng hoan nghênh, mọi nỗ lực nhằm đảo ngược xu thế chảy máu chất xám vốn chưa từng giảm bớt trong vòng ba thập kỷ qua đều cần được khuyến khích và ủng hộ.

Khác với nhiều món ăn khác, Solein là một món ăn được làm hoàn toàn từ điện, nước và không khí. Do đó nó không hề có nguồn gốc từ thực vật hay động vật nhưng vẫn có thể mang lại chất dinh dưỡng đáng kể. Theo Odditycentral, một start-up tại Phần Lan có tên Solar Food mới đây đã sáng chế ra một loại thực phẩm giàu protein có tên Solein. Điều đặc biệt là thực phẩm làm từ điện, nước và không khí chứ không hề liên quan đến thịt hay các loại nguyên liệu nào khác.

Dù kim ngạch xuất khẩu tăng cao nhưng công nghệ ứng dụng trong hoạt động sản xuất nông sản, rau quả của Việt Nam còn thô sơ, dẫn đến năng suất thấp. Bên cạnh đó, công nghệ bảo quản, chế biến sau thu hoạch còn yếu kém nên tỷ lệ hao hụt cao, chất lượng sản phẩm bị giảm sút trong quá trình lưu thông, phân phối. Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, đưa ra nhận định như trên với báo giới sau buổi khai mạc triển lãm quốc tế về công nghiệp chế biến, đóng gói và bảo quản nông sản và thực phẩm (Vietnam PFA 2019) tại Trung tâm Triển lãm Sài Gòn (SECC), TPHCM vào ngày 24-7.

Phát triển sản xuất rau ứng dụng công nghệ cao nói riêng và sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao nói chung là hướng đi tất yếu, đã và đang tạo động lực mới cho ngành nông nghiệp trong bối cảnh hội nhập quốc tế, biến đổi khí hậu và cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Tuy nhiên, để thu hút được các nguồn lực vào nông nghiệp công nghệ cao, cần sớm tháo gỡ khó khăn về cơ chế cũng như hiệu quả thực thi các chính sách hỗ trợ phát triển.

Chuyên gia R&D và đổi mới sáng tạo Anita Tregner Mlinaric cho rằng việc tăng mức lương mới chỉ là một phần trong câu trả lời cho vấn đề làm thế nào để thu hút các nhà nghiên cứu trở về đất nước, góp phần ngăn chặn nạn chảy máu chất xám ở các quốc gia nghèo châu Âu. Muốn giải quyết vấn đề này, các chính phủ cần đầu tư xây dựng và thúc đẩy các hệ sinh thái quốc gia phát triển.