I. TỔNG QUAN THỊ TRƯỜNG THẾ GIỚI

1. Diễn biến giá

Tháng 10/2014, giá sữa trên thị trường thế giới tiếp tục xu hướng giảm. Giá sữa bột gầy tại thị trường Châu Âu giảm 3,3% so với tháng 9/2014, xuống còn 2,135 EUR/tấn – đây là mức giảm thấp nhất, sau khi giá đạt ở mức cao hồi tháng 2/2014 (3,650 EUR/Tấn).

Đồ thị 1: Diễn biến giá sữa tại châu Âu – ĐVT: EUR/tấn

Nguồn: USDA

Tại thị trường Châu Úc, trong phiên đấu giá ngày 15/10 của Fonterra (Tập đoàn xuất khẩu sữa lớn trên thế giới được tổ chức 2 lần/tháng) cho thấy sự gia tăng của giá.Cụ thể:

+Chỉ số giá sữa TCT-TWI tăng 1,4% so với phiên trước đó. Giá trung bình trên hợp đồng cho các sản phẩm sữa hiện ở mức 2.460 USD/Tấn.

+Giá trung bình của sản phẩm bơ tăng 3,9% so với phiên đấu giá trước đó, lên 2.614 USD/Tấn.

+Sữa bột nguyên kem tăng 3,1%%, lên 2.503 USD/Tấn;

+Sữa bột gầy giảm 3,6%, xuống 2.462 USD/Tấn;

+Bơ sữa bột giảm 3,8%, còn 2.685 USD/Tấn;

Đồ thị 2: Diễn biến giá sữa của Tập đoàn Fonterra - ĐVT: USD/T

Nguồn: www.dairyco.org.uk

Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hiệp Quốc (FAO), chỉ số giá sữa trong tháng 9/2014 trung bình đạt 187,8 điểm, giảm 13 điểm (6,5%) so với tháng 8/2014 và giảm 62,4 điểm (24,9%) so với cùng kỳ năm trước.

Như vậy, kể từ đầu năm cho đến nay, giá sữa trên thị trường thế giới luôn trong xu hướng giảm bởi:

+ Sản xuất sữa ở một số quốc gia đã hồi phục mạnh, đặc biệt là tại Niudilân và Liên minh châu Âu với thời tiết thuận lợi đã thúc đẩy hơn nữa sản lượng sữa.

+ Sự phục hồi giá hàng hóa trên thế giới vẫn ảm đạm.

+ Nhu cầu sử dụng sản phẩm sữa yếu, đặc biệt là thị trường Trung Quốc dẫn đến sự sụt giảm của giá sữa toàn cầu.

+ Phong trào sản xuất phomat tại các nước Liên minh châu Âu, xuất khẩu sang Liên bang Nga đã dẫn đến tăng sản lượng bơ và sữa bột tách kem.

+ Lệnh cấm của Nga đối với hàng nhập khẩu từ châu Âu, Mỹ và Úc đã tác động đến thị trường sữa trên thế giới.

2. Nguồn cung -  cầu

Số liệu từ Ủy ban Thống kê Nhà nước của Ukraine cho biết, tháng 9/2014, sản lượng sữa tại Ukraine ước khoảng 1,03 triệu tấn, giảm 9,2% so với tháng 8/2014 và giảm 2,4% so với tháng 9/2013. Tính chung 9 tháng 2014, sản lượng sữa tại nước này khoảng 8,9 triệu tấn, giảm 0,65% so với cùng kỳ năm trước.

Đồ thị 3: Sản lượng sữa tại Ukraine –ĐVT: nghìn tấn

Nguồn: www.clal.it

Theo thống kê Nhà nước Liên bang Nga, sản lượng sữa tháng 8/2014 tại nước này ước khoảng 3,05 triệu tấn, giảm 7,68% với tháng 7 và giảm 0,75% so với tháng 8/2013. Tính chung 8 tháng 2014, sản lượng sữa tại đây là 21,4 triệu USD, giảm 0,69% so với cùng kỳ năm trước.

Đồ thị 4: Sản lượng sữa tại Liên bang Nga – ĐVT: nghìn tấn

Nguồn: www.clal.it

Tháng 8/2014, sản lượng sữa tại Anh đạt 1,193 triệu lít, tăng 6,9% so với tháng 8/2013.

3. Dự báo

Thời gian tới, giá sữa được dự báo vẫn tiếp tục trong xu hướng giảm giá bởi những yếu tố:

+ Là nhà nhập khẩu hàng đầu thế giới, nhưng nhu cầu sữa từ thị trường Trung Quốc vẫn tiếp tục giảm.

+ Cầu giảm, người mua vẫn còn do dự mua với số lượng hạn chế khi dự đoán giá còn có thể giảm nữa.

+ Lệnh cấm nhập khẩu của Nga vẫn chưa được dỡ bỏ, khiến nguồn cung trên toàn châu Âu dư thừa.

Theo Ủy ban châu Âu, dự báo sản lượng sữa tại EU có thể đạt 142 tỷ lít vào năm 2014, tăng 3,7% so với năm 2013 và năm 2015 dự báo ước đạt 144.4 tỷ lít, tăng 1,6% so với năm 2014. Ủy ban đưa ra dự báo này, do tác động của hạn ngạch sẽ dẫn đến một sự suy giảm đáng kể sản lượng ngay trong quý đầu tiên của năm 2015 trong hạn chế việc đánh thuế . Điều này sẽ ảnh hưởng đến các nước thành viên khi vẫn bị ràng buộc bởi hạn ngạch thuế quan như Đan Mạch, Hà Lan, Ireland và Đức, mặc dù kỳ vọng sản lượng có thể phục hồi phần nào khi hạn ngạch được loại bỏ vào tháng 4/2015.

Đồ thị 5: Sản lượng sữa tại EU – ĐVT: Triệu lít

Nguồn:/www.dairyco.org.uk

II. TỔNG QUAN THỊ TRƯỜNG VIỆT NAM

1. Diễn biến giá

Kể từ khi Bộ Tài chính ban hành quyết định số 1079/QĐ-BTC ngày 20/05/2014 về áp dụng biện pháp bình ổn giá đối với sản phẩm sữa dành cho trẻ em dưới 06 tuổi có hiệu lực từ 01/06/2014. Đến nay, sau 4 tháng, giá bán lẻ tại các thị trường cơ bản đã thực hiện giảm, mức giảm giá khoảng từ 0,3 - 26%. Tính tới thời điểm này đã có 503 mặt hàng được đăng ký, trong đó thị phần lớn nhất vẫn là Abbot, Mead Johnson, Fieslandcampia….

Đồ thị 6: Diễn biến giá sữa 10 tháng đầu năm 2014 – ĐVT: nghìn đồng/hộp 400 gr

              Nguồn: www.vinanet.com.vn

Tính chung 10 tháng 2014, giá sữa trên thị trường biến động. Nếu như từ đầu năm giá sữa luôn đứng ở mức cao, thì sang đến tháng 6 sau khi biện pháp bình ổn giá đối với sản phẩm sữa dành cho trẻ em dưới 06 tuổi của Bộ Tài chính có hiệu lực từ 01/06/2014 thì giá sữa đã giảm và ổn định cho đến nay.

2. Nguồn cung-cầu

Theo thống kê của Tổng cục Thống kê, 9 tháng đầu năm 2014, sản lượng sữa tươi đạt 685,8 triệu lít, tăng 20,9% so với cùng kỳ năm 2013.

Bên cạnh việc chinh phục thị trường trong nước, sữa Việt Nam đã từng bước phát triển ra thế giới. Hiện nay, Việt Nam là một trong số ít các quốc gia tại châu Á có xuất khẩu sữa.

Năm 2013, Việt Nam đã xuất khẩu các sản phẩm sữa trị giá hơn 230 triệu USD, trong đó, chủ yếu là Công ty Vinamilk với giá trị hơn 210 triệu USD. Đây là một minh chứng cho sản phẩm sữa trong nước sản xuất không chỉ đáp ứng niềm tin của người tiêu dùng Việt Nam mà còn vươn tầm ra thị trường sữa thế giới.

Đồ thị 7: Diễn biến sản lượng sữa 10 tháng đầu năm 2014

              Nguồn: www.Vinanet.com.vn, 

Số liệu thống kê từ TCHQ, trong 9 tháng 2014, Việt Nam đã nhập khẩu 838,1 triệu USD sữa và sản phẩm sữa, tăng 3,9% so với cùng kỳ năm trước. Tính riêng tháng 9/2014, Việt Nam đã nhập khẩu 66 triệu USD sữa và sản phẩm, giảm 30,5% so với tháng 8/2014.

Việt Nam nhập khẩu sữa và sản phẩm từ 15 thị trường trên thế giới. Vượt lên Niudilân, Hoa Kỳ đã trở thành thị trường nhập khẩu chiếm thị phần lớn 23,67% , đạt 198,4 triệu USD. Thứ hai Niudilân, chiếm 23% thị phần, đạt 192,7 triệu USD.

Đồ thị 8: TOP 10 thị trường nhập khẩu sữa và sản phẩm 10 tháng 2014

 Nguồn: www.vinanet.com.vn   

3. Dự báo

Với nguồn cung sữa trong nước dồi dào cùng với những biện pháp quyết liệt bình ổn thị trường, cùng với đó giá sữa nguyên liệu trên thị trường thế giới giảm, dự báo thời gian tới thị trường sữa tiếp tục ổn định về giá.

III. MỘT SỐ VẤN ĐỀ TỒN TẠI, CẢNH BÁO VÀ ĐỀ XUẤT

1. Tồn tại

Giá sữa vẫn ở mức cao mặc dù giá sữa nguyên liệu trên thị trường thế giới giảm

Theo báo cáo Cục quản lý giá (Bộ Tài chính), giá sữa bột gầy và sữa bột nguyên kem 9 tháng đầu năm 2014 đều giảm tại thị trường châu Úc và thị trường Tây Âu so với 9 tháng năm 2013.

Cụ thể, tại thị trường Châu Úc: giá sữa bột gầy giảm khoảng 550-1.075 USD/tấn và mức giá tháng 9 giảm còn 2.425-3.350 USD/ tấn, giá sữa bột nguyên kem giảm khoảng 150-925 USD/tấn, còn 2.600-3.300 USD/ tấn.

Còn tại thị trường Tây Âu, giá sữa bột gầy giảm bình quân khoảng 725-1.025 USD/tấn xuống còn 2.300-3.250 USD/ tấn, giá sữa bột nguyên kem giảm khoảng 550-900 USD/tấn, giá còn 2.875-3.625 USD/ tấn.

Tuy nhiên Phó cục trưởng Cục quản lý giá (Bộ Tài chính) cho biết đến nay chưa có doanh nghiệp kinh doanh sữa nào đăng ký giảm giá bán, dù giá sữa nguyên liệu nhập khẩu giảm mạnh.

Thị trường khó kiểm soát

Những tháng đầu năm 2014, giá sữa liên tục tăng đã gây bức xúc và làm ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng. Trước tình hình trên, ngày 20/5/2014, Bộ Tài chính đã ra quyết định số 1079/QĐ-BTC quy định giá bán đối với các sản phẩm sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi.

Theo đó, 25 sản phẩm sữa đã được Bộ Tài chính áp giá trần. Cũng theo quy định, các cơ sở phải thực hiện niêm yết giá bán lẻ các sản phẩm sữa bằng, hoặc thấp hơn giá bán lẻ tối đa được công bố công khai trên website của Bộ Tài chính, Sở Tài chính các tỉnh.

Sau khi Quyết định của Bộ Tài chính được ban hành, Cục Quản lý thị trường đã tăng cường kiểm tra, kiểm soát và thấy rằng, việc chỉ đạo và tổ chức kiểm tra, kiểm soát thị trường sữa tại các địa phương bước đầu đã đi vào trọng tâm, trọng điểm, nhưng chưa làm được nhiều, mới dừng lại ở một số địa bàn.

Việc chia sẻ thông tin giữa các Chi cục Quản lý thị trường và với lực lượng chức năng khác có lúc chưa kịp thời, còn nặng về hành chính. Trong khi đó diễn biến thị trường ngày càng phức tạp, các vụ việc đột xuất, mới phát sinh có xu hướng gia tăng và ngày càng khó kiểm soát.

Theo VINANET.