|
 Đang trực tuyến :
28 |
|
 Số lượt truy cập :
33271988 |
|
|
|
|
|
Biến đổi khí hậu đang làm cho nguồn lương thực của chúng ta kém dinh dưỡng đi?
Thứ ba, 10-10-2017 | 08:16:16
|
|
Một ngưỡng có tính biểu tượng đã bị vượt qua trong năm 2016 khi nồng độ cacbon dioxit trong khí quyển từ một trạm quan trắc ở Nam Cực đạt kỷ lục 400 ppm lần đầu tiên trong khoảng 4 triệu năm. Nhiều nghiên cứu đã tập trung vào tác động mà mức nồng độ CO2 tăng này gây ra đối với các kiểu khí hậu và nhiệt độ toàn cầu nhưng liệu nồng độ CO2 khí quyển tăng cao có ảnh hưởng tiêu cực đến giá trị dinh dưỡng của cây lương thực mà chúng ta trồng không?
Trong khi vượt qua ranh giới 400 ppm không có nhiều ý nghĩa trước mắt thì xem xét tốc độ tăng đột ngột của CO2 khí quyển trong 50 năm quá hé lộ một lí do đáng quan ngại. Năm 1958, trạm chuyên đo CO2 bắt đầu theo dõi khí quyển trên sườn ngọn núi lửa Mauna Loa ở Hawaii. CO2 trong khí quyển ban đầu tăng lên với tốc độ 0,7 ppm mỗi năm nhưng đã tăng lên đều với tốc độ 2,1 ppm mỗi năm trong thập kỷ qua.
Khí quyển và lương thực của chúng ta
Năm 2014, 2 nghiên cứu cột mốc được công bố, cả hai đều điều tra về ảnh hưởng của nồng độ CO2 khí quyển đối với các đặc điểm dinh dưỡng của thực phẩm chúng ta ăn. Cả hai nghiên cứu này đều mang tính kết luận tương đối – nồng độ CO2 cao hơn trong khí quyển dẫn tới hàm lượng protein và khoáng chất thấp hơn ở một số loại cây trồng.
Nghiên cứu đầu tiên của tác giả Irakli Loladze là sự thẩm tra lớn nhất và toàn diện nhất đến nay, xem xét nồng độ CO2 khí quyển tăng có thể ảnh hưởng như thế nào tới hàm lượng dưỡng chất trong lương thực. Lodadze đã tập hợp gần 8000 kết quả quan sát trong nghiên cứu, so sánh việc tiếp xúc CO2 với hàm lượng tổng thể của 25 khoáng chất trong 130 giống cây trồng khác nhau.
Ông đã xác định được nồng độ CO2 khí quyển tăng làm giảm hàm lượng khoáng chất của cây trồng trung bình 8%. Ông cũng phát hiện ra rằng tăng tiếp xúc của cây trồng với CO2 làm tăng tỉ lệ giữa cacbohydrat so với khoáng chất. Cơ bản, khi hàm lượng cacbohydrat tăng, hàm lượng khoáng chất giảm, khiến cây trồng ít giá trị dưỡng chất hơn đối với con người với vai trò là thực phẩm.
“Mỗi lá cây và cọng cỏ trên trái đất đều ngày một tạo ra nhiều đường hơn khi nồng độ CO2 tiếp tục tăng lên. Chúng ta đang chứng kiến việc bơm cacbohydrat lớn nhất vào sinh quyển trong lịch sử con người – lượng bơm làm loãng các dưỡng chất khác trong nguồn cung lương thực của chúng ta”, Loladze cho biết gần đây trong một cuộc phỏng vấn.
Nghiên cứu còn lại đến từ Samuel Myers của Đại học Harvard và một nhóm nhiều nhà nghiên cứu. Nghiên cứu này nhắm rất rõ vào việc cố gắng tìm hiểu ảnh hưởng nào mà nồng độ CO2 tăng sẽ gây ra đối với những loại cây lương thực chính cụ thể của con người – lúa gạo, lúa mỳ, bắp và đậu nành nằm trong số các loại cây trồng được điều tra. Hàm lượng dưỡng chất được so sánh giữa cây được trồng ở mức CO2 xung quanh (hay hiện tại) và cây được trồng ở mức tăng (được ghi chú trong phạm vi từ 546 đến 586 ppm trên 7 khu vực nghiên cứu khác nhau).
Mức sụt giảm kẽm, sắt và protein được quan sát trong tất cả các cây trồng được nghiên cứu. Lúa mỳ được trồng trong điều kiện hàm lượng CO2 tăng chẳng hạn giảm 6,3% hàm lượng protein, kẽm thấp hơn 9,3% và sắt thấp hơn 5,1%. Kết quả tương tự cũng được xác định ở lúa gạo mặc dù cây lương thực phổ biến này cho thấy mức giảm protein thậm chí cao hơn đến 7,8%.
Vậy tất cả những điều này có ý nghĩa gì?
Đầu tiên, chúng ta phải nghĩ về một hành tinh mà ở đó nồng độ CO2 khí quyển vượt quá mức 550 ppm. Các nhà khoa học khí hậu vẫn chưa hoàn toàn đồng thuận về điều gì sẽ diễn ra với hành tinh nếu chúng ta chạm mức 550 ppm nhưng sẽ có một mức năng nhiệt độ toàn cầu “nào đó” và một mức tăng mực nước biển “nào đó”. Bao nhiêu thì chưa ai giám chắc và ước tính phạm vi từ ảnh hưởng nhẹ đến thảm họa kinh hoàng. Chúng ta có lí do để tin rằng ở một thời điểm nào đó, có lẽ trong 50 năm tới, chúng ta sẽ vượt qua ngưỡng 500 ppm (trừ phi chúng ta thấy một hành động toàn cầu đáng kể nào đó để xử lí phát thải).
Nhưng giả sử môi trường của chúng ta duy trì ổn định hơn dự đoán sau khi nồng độ CO2 khí quyển tăng lên thì mức giảm protein và dưỡng chất có vẻ nhỏ này sẽ ảnh hưởng như thế nào đối với sức khỏe con người?
Chỉ tập trung vào việc giảm hàm lượng kẽm ở một số loại cây trồng, Myers đã tính toán được rằng nếu CO2 vượt mức 550 ppm vào năm 2050, ảnh hưởng dinh dưỡng sau đó sẽ đặt 138 triệu người vào nguy cơ thiếu kẽm. Những con số này thậm chí cao hơn khi xem sẽ ảnh hưởng của mức giảm hàm lượng protein.
“Lúa mỳ và lúa gạo, nằm trong số những loại cây trồng nhạy cảm nhất với nồng độ CO2 khí quyển tăng, là nguồn protein chính cho 71% cư dân thế giới. Đến năm 2050, 148,4 triệu người toàn cầu sẽ có nguy cơ thiếu protein do CO2 tăng. Ở Ấn Độ, dự kiến là nước có dân số đông nhất thế giới và là một nước lệ thuộc mạnh vào lúa gạo, 53,4 triệu người có lẽ sẽ thuộc nhóm mới có nguy cơ thiếu protein”, Myers và nhóm nghiên cứu của ông viết trong báo cáo nghiên cứu gần đây.
Sự thay đổi nhỏ về hàm lượng dưỡng chất của cây trồng này có thể nhanh chóng đẩy một người ở một nước đang phát triển hoặc một nước thế giới thứ 3 sang tình trạng suy dinh dưỡng, sức khỏe kém. Những người vốn đã trong tình trạng nghèo và có chế độ ăn đạm bạc sẽ là đối tượng chịu thiệt hại lớn nhất vì thảm họa dinh dưỡng này.
Mặc dù vậy, thực tế luôn phức tạp hơn nhiều và sẽ có nhiều yếu tố khác ảnh hưởng đến việc thế giới sẽ đi đến đâu trong thời gian 50 năm. Một số người lập luận rằng nồng độ CO2 sẽ thực sự làm giảm năng suất cây trồng và có một số bằng chứng ủng hộ quan điểm đó.
Vậy nên, có lẽ chúng at sẽ phải trồng thêm lương thực để bù đắp? Hoặc có lẽ nồng độ CO2 khí quyển tăng sẽ dẫn tới điều kiện khí hậu khắc nghiệt hơn như sóng nhiệt và lũ lụt, triệt tiêu bất kỳ mức tăng năng suất thuần nào từ điều kiện CO2 tăng.
Cây trồng biến đổi gen chắc chắn có thể được phát triển để tăng giá trị dinh dưỡng của lương thực nhưng liệu chúng có sẵn có cho tất cả mọi người và có được thử nghiệm một cách an toàn trước khi được triển khai rộng rãi không?
Kết quả cơ bản nhất từ nghiên cứu này là rằng nồng độ CO2 khí quyển tăng sẽ ảnh hưởng đến hành tinh theo rất nhiều cách không dự đoán được, rồi mới tới ảnh hưởng đến giá trị dinh dưỡng của nguồn lương thực của chúng ta.
“Rất khó để dự đoán toàn bộ những thách thức với sức khỏe con người do kết quả của biến đổi khí hậu. Dự đoán của tôi là sẽ có thêm nhiều điều ngạc nhiên nữa khi sửa đổi điều kiện môi trường trên hành tinh. Với vai trò là một nền văn minh, chúng ta đang sống với 400 ppm lần đầu tiên: đó là một thế giới mới”, Myers nói trong một cuộc phỏng vấn với tờ The Guardian.
LH - Dostdongnai, theo New Atlas. |
Trở lại
In
Số lần xem: 1985
|
|
[ Tin tức liên quan ]___________________________________________________
|
