|
 Đang trực tuyến :
25 |
|
 Số lượt truy cập :
33326391 |
|
|
|
|
|
Xói mòn quỹ gen tại trung tâm phát sinh cây bắp
Thứ sáu, 03-10-2014 | 07:51:54
|
|
George A. Dyer, Alejandro López-Feldman, Antonio Yúnez-Naude, and J. Edward Taylor Ý NGHĨAKhông giống như các ngân hàng gen khác, phương pháp bảo tồn tại ruộng nông dân (on-farm conservation) cho phép cây trồng tiếp tục tiến hóa trong quá trình thích ứng với những thay đổi của môi trường. Sự thích ứng đối với biến đổi khí hậu trong nông nghiệp, sự bộc phát của côn trùng, và bệnh hại tùy thuộc vào sự bảo tồn đa dạng nguồn di truyền cây trồng in situ. Tuy nhiên, việc tăng cường hiểu biết trong lĩnh vực này chưa được phổ cập để biến thành chính sách bảo tồn nguồn gen một cách hiệu quả. Tác giả nhận thấy rằng những đánh giá trước đây về cách bảo tồn “on-farm” tính đa dạng cây bắp ở Mexico có những sai sót nhất định và được che đậy với cái gọi là sự xói mòn quỹ gen trên diện rộng (genetic erosion). Điều ấy đã có thể làm cản trở các chiến lược an ninh lương thực hiện nay để thích ứng với thay đổi khí hậu toàn cầu. Người ta không thể làm giảm thiểu xu hướng suy giảm năng suất bằng cách trông cậy vào tính đa dạng, nông dân có thể từ bỏ nghề nông, dẫn đến vòng lẩn quẩn của năng suất thấp và mất đa dạng sinh học. Việc đánh giá lại hiện trạng bảo tồn quỹ gen tại những trung tâm nguồn khởi thủy cây trồng khác nhau có tính chất cấp bách nhưng không thể gấp rút chỉ trong một thập niên. TÓM TẮTĐa dạng di truyền cây trồng là nguồn gốc vô cùng cần thiết cho nông dân và nhà chọn giống để ứng phó với biến đổi khí hậu, sâu bệnh hại. Những đánh giá có tính chất lặt vặt (anecdotal appraisals) tại những trung tâm nguồn khởi thủy của cây trồng cho thấy nguy cơ vô cùng nghiêm trọng về tính đa dạng trong hơn nửa thế kỷ qua. Tuy nhiên, một kiểm kê mang tính chất quốc gia gần đây cho thấy rằng những loài gần gủi với cây bắp ở Mexico được mô tả trước đây, gần như bị tuyệt chủng. Một nghiên cứu xã hội gần như khẳng định rằng nông dân là người duy trì được tính đa dạng mà chúng ta đề cập. Tác giả so sánh những phỏng đoán về đa dạng di truyền cây bắp từ những nghiên cứu tình huống trong hơn 15 năm qua ở mức độ quốc gia và khu vực, cung cấp các dữ liệu có tính chất địa lý trong từng kinh độ của nông dân Mexico. Có một sai lệch xu hướng tăng trong cách suy diễn dựa trên kết quả nghiên cứu tình huống này và sự mất đi tính đa dạng trên diện rộng. Tổng hợp các khía cạnh, dữ liệu nghiên cứu tình huống cho thấy mức độ phong phú tại nông trại tăng 0,04 năm−1 xét trong một quốc gia; tuy nhiên, những dự đoán trực tiếp qua phương pháp sử dụng dữ liệu “matched longitudinal data” cho thấy mức độ phong phú (richness) giảm −0,04 năm−1 giữa 2002 và 2007, từ 1,43 xuống còn 1,22 giống / nông trại. Sự mất giống cây trồng xảy ra từ vùng này sang vùng khác, từ cao trình này đến cao trình khác, và không liên quan gì đến yếu tố “farm turnover” (số lượng ruộng) tại mỗi sector. Sự kiện tuyệt chủng của quần thể giống bắp địa phương có thể không tạo ra một kết quả trực tiếp về sự mất đi các alen, nhưng sự nghèo kém về giống bắp và những thay đổi trong quần thể bắp có thể ngăn cản nông dân tiếp cận với quỹ gen có thể có trước thay đổi nhanh chón khí hậu. Hiện tượng năng suất suy giảm (Declining yields) làm cho nông dân bỏ ruộng và nguy cơ sâu xa hơn là mất đi tính đa dạng di truyền. Tương tự trong cách tiếp cận với những nghiên cứu cây trồng cho thấy các sai lệch trong phương pháp luận có thể che đậy một sự mất mát thực sự về tính đa dạng trong các trung tâm khởi nguyên cây trồng.
GS. Bùi Chí Bửu lược dịch.
Xem http://www.pnas.org/content/111/39/14094.abstract.html?etoc Tạp Chí PNAS, 30-9- 2014; Vol.111; No. 39: 14094-14099
Hình: Các suy đoán trái chiều nhau về mức độ đa dạng di truyền cây bắp tại ruộng nông dân Mexico. |
Trở lại
In
Số lần xem: 1479
|
|
[ Tin tức liên quan ]___________________________________________________
|
(17).png "Xói mòn quỹ gen tại trung tâm phát sinh cây bắp")
